Milli İstihbarat Akademisi (MİA), Donald Trump’ın yeniden ABD Başkanı seçilmesinin ardından bu durumun Türkiye üzerindeki potansiyel etkilerini analiz eden bir rapor yayınladı. Analizde, Türkiye’nin ABD ile ilişkilerini gözden geçirerek yeni bir yapılandırma sürecine girebileceği ifade ediliyor. Bu bağlamda, Türkiye’nin ABD’nin bölgesel politikalarıyla örtüşen çıkarları üzerinden bir işbirliği zemininin ortaya çıkabileceği belirtiliyor.
2024 başkanlık seçimlerinin, ABD’nin küresel liderlik rolünü koruma, yeniden tanımlama ya da paylaşma tercihini belirleyecek bir dönüm noktası olarak değerlendirildiği raporda, Cumhuriyetçi Partinin dış politika stratejisinin de “caydırıcılık, hibrit müdahale yöntemleri, teknolojik üstünlük ve ekonomik güce” odaklandığı ifade ediliyor. Trump’ın “Amerika’yı yeniden büyük yapalım” söylemi, geleneksel cumhuriyetçi yönelimin bir uzantısı olarak kabul ediliyor.
Analizde, Trump yönetiminin, klasik cumhuriyetçi duruşu olan küresel askeri ve diplomatik angajmanı sınırlamayı hedeflese de, ABD’nin küresel cezalandırıcı gücünü koruması ve güçlendirmesi gerektiği vurgulanıyor. Bu bağlamda, Washington’un temel amacının, rakiplerin kontrolünde olmayan maksimum faydayı anlamsız kılacak ve onların kazanç sağlamasını engelleyecek düzeyde güçlü bir caydırıcılığa sahip olmak olduğu ifade ediliyor.
Trump’ın ikinci başkanlık döneminin hem fırsatlar hem de zorluklar barındırdığına dikkat çekiliyor. Özellikle savunma sanayisine yönelik kısıtlamaların aşılması ve F-35 programı hakkında olumlu gelişmelerin, Türkiye-ABD ilişkilerinde pozitif bir gündem oluşturabileceği belirtiliyor. Ayrıca, Trump yönetiminin denizaşırı askeri varlıkları azaltma eğiliminin yanı sıra PYD/YPG’ye verilen destek politikalarının yeniden gözden geçirilmesi, Türkiye’nin ABD ile terörizmle mücadele alanında işbirliği yapabilmesi için oldukça kritik bir zemin sunabilir. Ancak, bu konulardaki ilerlemenin sağlanabilmesi için Trump’ın yönetim ekibinin yapısı ve ABD’nin bölgesel politikalarındaki öncelikler de önemli olacaktır.
Bölgesel düzlemde incelemede, Trump’ın İran politikasındaki olası sertleşmenin ve İsrail ile Arap ülkeleri arasındaki normalleşmelerin Türkiye’nin bölgesel çıkarlarını destekleyebileceği ya da tehdit edebileceği belirtiliyor. Özellikle İran’a karşı yürütülecek sert politikaların, bölgesel çatışma riskini artırabileceği ve Türkiye’nin güvenlik politikaları üzerinde doğrudan etkili olabileceği vurgulanıyor. Aynı zamanda, Trump yönetiminin desteklediği İsrail’in askeri etkinliğinin artması, Doğu Akdeniz’deki güç dengesini Türkiye aleyhine çevirebilir. Bu durumlara karşılık Türkiye’nin bölgesel işbirliğini güçlendirme ve dengeleri sağlama ihtiyacı daha belirgin hale gelebilir.
Analizde, özellikle Mısır ve Yunanistan ile diyalog süreçlerinin derinleştirilmesi ve bölgesel istikrarı sağlamaya yönelik girişimlerin sürdürülmesinin, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki çıkarlarını korumada önemli bir rol oynayacağı ifade ediliyor. Ayrıca, Trump yönetiminin Ukrayna savaşını sona erdirme çabalarının, Türkiye için Karadeniz’de istikrar ve ekonomik fırsatlar yaratabileceği vurgulanıyor. Özellikle Türkiye’nin inşası sürecinde Türk firmalarının rol almasının, Türkiye-ABD ilişkelerini daha da güçlendirecek bir fırsat oluşturabileceği belirtiliyor.
Analiz, Trump’ın Çin’e yönelik politikalarının da ABD’nin ekonomik üstünlüğünü desteklemek amacıyla şekilleneceğini ve bu sürecin Türkiye için yeni tedarik zinciri fırsatları ve enerji projeleri yaratabileceğini kaydediyor.
Seçil Selen Balık
Editor
