Türkiye ile İran arasındaki ekonomik ilişkilerin güçlendirilmesi amacıyla gerçekleştirilen Türkiye-İran Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) 29. Dönem Toplantısı, 12 Aralık 2024 tarihinde İran’ın başkenti Tahran’da düzenlendi. Toplantıya Türkiye Ticaret Bakanı Ömer Bolat ve İran Yol ve Şehircilik Bakanı Ferzane Sadık katılım sağladı. İki ülkenin yetkilileri, toplantıda bir araya gelerek işbirliği fırsatlarını değerlendirdiler.
Toplantı sonrasında ticaret, ulaştırma, gümrük, transit, yatırım, bankacılık, elektrik, enerji, tarım, kültür ve turizm gibi çeşitli alanlardaki işbirliklerini geliştirmek amacıyla farklı mutabakat zaptları imzalandı. Bu zaptlar, iki ülke arasında ekonomik ilişkilerin daha da derinleşmesine zemin oluşturması bekleniyor.
Toplantının ardından gerçekleştirilen Türkiye-İran İş Forumu, iki bakanın yanı sıra Türkiye ve İran’dan iş insanları ve yatırımcıların katılımıyla yapıldı. Bu forumda, karşılıklı ticaretin artırılması için çeşitli stratejilerin tartışılması amaçlandı. Ticaret Bakanı Bolat, Türkiye ile İran’ın dost ve komşu ülkeler olduğunu vurgulayarak, Cumhurbaşkanı’nın belirlediği 30 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefine ulaşmak için büyük çaba sarf ettiklerini ifade etti.
Bakan Bolat, doğal gaz anlaşmasının yenilenmesinin iki ülke arasındaki ticareti artırmada önemli bir adım olacağını belirtti. Ayrıca, 2015 yılında imzalanan tercihli ticaret anlaşmasının uygulamasının, iki ülkenin ticari ilişkilerine büyük katkı sağladığını düşündüklerini dile getirdi. Bu kapsamda geliştirilmiş olan ortak projelerin, iki taraf için de yararlı olacağının altını çizdi.
Turizm alanına da dikkat çeken Bolat, Türkiye’nin 2024 yılının ilk 10 ayında 2,8 milyon İranlı turisti ağırladığını belirtti. İki taraf arasında turizm komitelerinin bir araya gelmesinin önemi üzerinde durularak, bu konuda da işbirliği yapılması kararlaştırıldı.
Ulaştırma sektöründe ise yeni sınır kapılarının açılması gibi çeşitli konularda mutabakat sağlandığını belirten Bolat, Türk müteahhitlerin İran’da 56 projeyi başarıyla tamamladığını ifade etti. Türkiye, İran’ın altyapı ve üst yapı projelerine destek verme konusundaki istekliliğini de vurguladı.
Bundan sonraki dönemde, karşılıklı fuar organizasyonları, sektörel heyet toplantıları ve özel sektör aracılığıyla ticaretin artırılması hedefleniyor. İşbirliği fırsatlarının değerlendirilmesi için bu tür etkinliklerin devam edeceği açıklandı.
İran Yol ve Şehircilik Bakanı Sadık, iki ülke arasındaki işbirliğinin derinleşmesinde bu tür etkinliklerin önemine dikkat çekti. 2023 yılında Türkiye ile olan ticaret hacminin 11,7 milyar dolara ulaştığını belirterek, ihracat ve ithalat rakamlarını verdi. İran’ın Türkiye’ye ihracatının yüzde 46 artışla 4 milyar 415 milyon dolara, Türkiye’den ithalatının ise yüzde 75 artışla 7 milyar 78 milyon dolara çıktığını ifade etti.
Sadık, iki ülke arasında 30 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaşmak için kararlı olduklarını vurgulayarak, bankacılık ilişkilerinin önemine değindi. Geçmişte yaşananlardan ders alarak, ulusal para birimleriyle ticaretin yapılması için gereken anlaşmaların güncellenmesi ve uygulanması gerektiği üzerinde durdu.
