Suriye’deki iç savaşın başlamasıyla birlikte milyonlarca insan güvenli bir yaşam arayışı için çevre ülkelere yöneldi. Türkiye, bu büyük göç dalgasından en fazla etkilenen ülkelerden biri haline geldi. İç savaş nedenleriyle 53 yıllık Esed rejiminin çöküşünü takiben, Türkiye’ye sığınan mülteciler, ülkelerine dönüş yapmaya başladı.
2024 yılının Ağustos ayında Mülteciler Derneği tarafından açıklanan verilere göre, Temmuz ayı itibarıyla Türkiye’de 3 milyon 105 bin 539 Suriyeli mülteci bulunuyor. Bu sayı, 2017 yılından bu yana kaydedilen en düşük rakam olarak kayıtlara geçti ve ülkedeki Suriyeli mülteci sayısındaki yıllar içindeki azalmayı gözler önüne serdi.
Göç İdaresi Başkanlığı tarafından sağlanan bilgilere göre, Türkiye’deki Suriyeli nüfusun %52’sini erkekler, %48’ini kadınlar oluşturuyor. Erkek sayısı kadınlardan 124 bin 125 kişi fazla. En belirgin fark ise 25-29 yaş grubunda görülüyor; bu yaş aralığında erkek sayısı kadınlardan 25 bin 138 kişi daha fazla. Ancak yaş ilerledikçe bu fark azalmakta, 45 yaş ve üzerindeki gruplarda kadın sayısı erkekleri geçmektedir. Kadınlar ve çocuklar birlikte, Suriyeli nüfusun %73,9’unu, yani 2 milyon 295 bin 233 kişiyi oluşturmaktadır; bu durum, Suriyeli nüfusun önemli bir kısmının hassas gruplardan meydana geldiğini gösteriyor.
Genç nüfus oranı da dikkat çekmektedir. 15-24 yaş aralığında bulunan 636 bin 734 Suriyeli, toplam Suriyeli nüfusunun %19’unu oluşturmaktadır. Ayrıca, 10 yaşın altındaki Suriyeli sayısı 994 bin 255 kişi ile toplam nüfusun %29,67’sine denk gelmektedir. Türkiye’deki kayıtlı Suriyelilerin ortalama yaşının 22,5 olarak belirlendiği kaydedilmiştir.
Kayıtlı Suriyelilerin Türkiye nüfusuna oranı ise %3,51 olarak belirlenmiştir. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre, Türkiye’nin nüfusu 31 Aralık 2023 itibarıyla 85 milyon 372 bin 377 kişi olmuştur.
Suriyeli mültecilerin en yoğun olarak yaşadığı şehirler arasında İstanbul 530 bin 272 kişi ile ilk sırada yer alırken, Gaziantep 429 bin 954 ve Şanlıurfa ise 272 bin 896 Suriyeli mülteci barındırmaktadır. Suriyelilerin nüfusa oranı bakımından en yoğun olduğu şehir ise %30,9 ile Kilis’tir. Kilis’te 155 bin 179 Türk vatandaşı ve kayıtlı 69 bin 957 Suriyeli bulunmaktadır. Kilis’i %16,6 oranla Gaziantep takip etmektedir.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Suriyeli sığınmacıların ülkelerine geri dönüşleri hakkında açıklamalarda bulundu. Bakan Yerlikaya, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde düzenlenen Kabine Toplantısı sonrası basın mensuplarının sorularını yanıtladı. Suriyeliler arasında bir geri dönüş heyecanı gözlemlendiğini belirterek, “Suriye’de yeni bir hükümet kuruluyor ve durum şekilleniyor. Her şey henüz çok taze,” dedi. Yerlikaya, Suriyelilere destek veren sivil toplum kuruluşlarıyla bir araya gelerek mevcut durumu değerlendireceklerini de vurguladı. 2024 boyunca, her ay ortalama 11 bin kişinin gönüllü ve güvenli geri dönüş yaptığını hatırlatarak, bu sayının son günlerde arttığını bildirdi. “Günlük kapasitemizi 20 bine çıkarıyoruz,” şeklindeki açıklaması dikkat çekicidir.
2016’dan bu yana 737 bin Suriyelinin gönüllü olarak ülkelerine döndüğünü ve Türkiye’de geçici koruma altında bulunan Suriyelilerin sayısının 2 milyon 936 bine ulaştığını bildiren Yerlikaya, adres güncellemelerinin tamamlandığını söyledi. Ayrıca, Suriye’deki gelişmeleri anbean izlediklerini belirtti ve Suriyelilerin ülkelerine geri dönüş hayallerinin
