İsrail’de Ultra Ortodoks Yahudilerin (Haredi) dini liderlerinden eski Başhaham Yitzhak Yosef, yaptığı açıklamalar ile dikkatleri üzerine çekti. Yosef, Haredi toplumunun zorla askere alınmasına yönelik tepkisini bir kez daha dile getirdi. Bu konuyla ilgili detayların yer aldığı The Times of Israel gazetesinde, Yosef’in askere alınmayı reddetmenin dini bir gereklilik olduğunu savunduğu ifade edildi.
Yosef, “Bir kişi boşta gezse dahi orduya katılması yasaktır.” dedi. Daha önce Tevrat okullarında (Yeşiva) eğitim almış yakınlarından örnekler vererek, “Askere gittiler ve mahvoldular. Hepsi sekülerleşti.” şeklindeki ifadeleri, dinci camiada büyük bir yankı buldu. Bu açıklamalar, başta Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ve Başbakan Binyamin Netanyahu olmak üzere birçok kişi tarafından tepkiyle karşılandı.
Cumhurbaşkanı Herzog, X sosyal medya hesabında yaptığı paylaşımda, “Her türlü ret çağrısını, (askere) gitmemeyi ve gönüllü olmamayı şiddetle kınıyorum!” şeklinde ifadelere yer verdi. İsrail Başbakanlık Ofisinden yapılan açıklamada ise Yosef’in sözlerinin “kabul edilemez ve her türlü kınamaya layık” olduğu belirtildi.
İsrail’deki askerliğe ilişkin tartışmalar gün geçtikçe alevleniyor. Özellikle Gazze ve Lübnan’da devam eden saldırılarla birlikte, laik partiler dindar Yahudilerin savaş yükünün altına elini koymasını talep ediyor. Binyamin Netanyahu’nun hükümetinin koalisyon ortağı olan Ultra Ortodoks partiler, Haredilerin askerlikten muaf tutulması konusunda direnişlerini sürdürüyor.
Ana muhalefet lideri Yair Lapid ise Yüksek Mahkeme’nin Ultra Ortodoks Yahudi (Haredi) erkeklerin zorunlu askerlikten muaf tutulmasının yasal dayanağının bulunmadığına dair karara destek veriyor. Bu durum, Haredi toplumunun zorunlu askerlik yapıp yapmamaları konusunda daha fazla tartışmalara neden olmaktadır.
İsrail’deki koalisyon hükümetinin iki Ultra Ortodoks partisi bulunmaktadır. Netanyahu yönetimi, 21 Temmuz 2023 itibariyle Haredi erkeklere celp göndermeye başlayacağını duyurmuş ve kamuoyunda büyük tartışmalara yol açmıştır. 15 Kasım 2023 tarihinde, İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, ordunun 7 bin Ultra Ortodoks Yahudi’yi askere çağırma kararını onaylamıştı. Harediler, zorunlu askere alınmalarına karşı sık sık protestolar düzenlemektedir.
Harediler, nüfusun yaklaşık %12’sini oluşturarak, 9 milyonluk bir ülkede önemli bir demografik grup haline gelmiştir. Çoğu, dini sebeplerden dolayı askere gitmeyi reddetmektedir. Haredilerin büyük bir kısmı Batı Kudüs’teki Meaşerim Mahallesi ve başkent Tel Aviv yakınlarındaki Bney Brak kentinde yaşamaktadır. 1 Kasım 2022 seçimlerinden zaferle ayrılan Likud lideri Binyamin Netanyahu’nun koalisyonu, aşırı sağcı partilerin yanı sıra Ultra Ortodoks Şas ve Birleşik Tevrat Yahudilik partilerini de içermektedir.
Harediler, laik Yahudilerle birçok konuda fikir ayrılığına sahiptir. Toplumun geri kalanına entegre olmayı reddeden bu grup, askerlik yapmanın dinlerinin gerektirdiği kuralları ihlal edeceği düşüncesindedir. İsrail’de kadınlar ve erkekler için 3 yıl zorunlu askerlik hizmeti uygulanırken, Harediler, 26 yaşına kadar Tevrat kurslarında (Yeşiva) eğitim aldıkları takdirde askerlikten muaf tutulmaktadır. Koalisyon ortağı Haredi partiler, “Tevrat eğit
