ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Bloomberg News’e verdiği röportajda Suriye’deki geçiş sürecine dair önemli değerlendirmelerde bulundu. Blinken, özellikle Hayat Tahrir Şam (HTŞ) lideri Ahmed eş Şara’nın (Ebu Muhammed el Culani) yaptığı açıklamaların olumlu olduğunu ifade etti ve ilk adımların da yapıcı bir nitelik taşıdığını belirtti. Ancak, Blinken esas olarak somut olumlu adımların atılmasını beklediklerini de vurguladı.
Blinken, HTŞ ile doğrudan temas kurduklarını ve örgütün Suriye’deki geçiş sürecinde atacağı yapıcı adımların, HTŞ’nin “terör listesinden” çıkarılmasının gündeme gelebileceğini kaydetti. “HTŞ lideri Bay (Ebu Muhammed) Colani’den olumlu açıklamalar duyduk ancak herkesin odaklandığı şey, sahada gerçekte neler olduğu. Herkesi kapsayan bir Suriye inşa etmek için çalışıyorlar mı?” diyerek, HTŞ’nin daha somut adımlar atmasını beklediğini dile getirdi.
Ayrıca, Blinken, geçiş sürecinin mezhep temeline dayanmadan, tüm Suriyelileri kapsayacak şekilde, azınlıkların haklarını koruyarak yürütülmesi gerektiğini belirtti. Bu yaklaşımın, DEAŞ gibi terör örgütlerine alan bırakmadan uluslararası toplumun hızlı bir şekilde desteğini kazanabileceğini ifade etti. Eğer HTŞ ve diğer gruplar, uluslararası topluluğun beklediği kriterleri yerine getirirse, tanınma ve destek açısından olumlu bir süreç öngördüğünü kaydetti.
Bakan Blinken, ABD’nin Suriye’ye yetkililer gönderme ihtimalinin ülkedeki tüm aktörlerle doğrudan iletişim kurmanın önemine dayandığını vurguladı. “Olabildiğince açık konuşmak, dinlemek, sürecin seyrini ve nereye gitmek istediklerini anlamak önemli. Bu nedenle, önümüzdeki günlerde yetkililer gönderme sürecini düşüneceğiz.” dedi. Bilindiği üzere, ABD, 2012 yılında Suriye’deki büyükelçiliğini kapatarak tüm diplomatik personelini çekmişti.
Suriye’deki iç çatışmalar ise 27 Kasım 2024’te rejim karşıtı silahlı gruplar ile Beşşar Esed güçleri arasında yeniden yoğunlaşmaya başladı. Rejim karşıtı gruplar, 30 Kasım ile 7 Aralık tarihleri arasında Halep, İdlib, Hama ve Humus gibi büyük illerde üstünlük sağlamayı başardılar. 7 Aralık’ta Şam’a girmeye başlayan gruplar, halk kitlelerinin desteğiyle Esed rejiminin şehir üzerinde kontrolünü kaybetmesine neden oldu. Sonuç olarak, 8 Aralık 2024’te rejim çöktü ve Baas Partisi 61 yıllık iktidarını kaybetti. Rejim lideri Esed, Rusya’ya sığınarak bu süreci atlattı.
Diğer yandan, Suriye Milli Ordusu da Aralık 2024’te başlatılan Özgürlük Şafağı Operasyonu ile Tel Rıfat ilçe merkezini PKK/YPG’den kurtardı. Aynı operasyon çerçevesinde Münbiç ilçesinin de temizlenmesi sigu-significant olarak Fırat Nehri’nin batısındaki en büyük terör tehdidi ortadan kaldırıldı. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye’de bir geçici yönetim kuruldu ve Muhammed el-Beşir Mart 2025’e kadar başbakan olarak görevlendirildi.
Son olarak, Türkiye’nin Şam Büyükelçiliği de 14 Aralık 2024 itibarıyla yeniden faaliyete geçti ve rejimin dev
