İran, enerji krizi nedeniyle zorlu bir kış dönemi geçiriyor. Hükümet, kış aylarının soğuk günlerinde dikkat çekici adımlar atarak vatandaşlarını bu duruma hazırlamaya çalışıyor. Ülkenin petrol zengini olmasına rağmen, ekonomik yaptırımlar neticesinde enerji altyapısına yeterli düzeyde yatırım yapılamaması, enerji tedarikinde ciddi sorunlar yaşanmasına neden olmaktadır.
Kış aylarının gelişiyle birlikte, İran genelinde enerji talebinde belirgin bir artış yaşanıyor. Sanayi ve yerleşim bölgelerindeki elektrik kesintileri, ekonomik ve sosyal sorunlara sebep oluyor. Kış aylarında özellikle artan enerji talebi ve mevcut altyapının yetersizliği, elektrik ile doğal gaz kesintilerini kaçınılmaz hale getiriyor. Bu durum, birçok bölgedeki yaşam standartlarını olumsuz etkiliyor.
Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, bu sorunları hafifletmek adına vatandaşlara çağrı yaparak, kombilerin 2 derece daha düşük çalıştırılmasını istemiştir. Ayrıca, Enerji Bakanı Abbas Aliabadi, elektrik santrallerine yeterli miktarda gaz temin edilmesi ve vatandaşlara elektrik tedarikinin devam ettirilmesi için yakıt tüketiminin azaltılması gerektiğini vurguladı. Bu bağlamda, bazı enerji santrallerinin arızalı olduğuna ve halkın yakıt tüketimini düşürmesi gerektiğine dikkat çekti.
Aralık ayında, enerji sorunu nedeniyle Erdebil, Tahran, Batı Azerbaycan, Simnan, Gülistan, Kuzey Horasan, Rezevi Horasan, Mazenderan, Zencan, Kürdistan ve Kirmanşah gibi birçok bölgede tüm eğitim kademelerine ara verildi. Bu durum, eğitim sisteminin de etkilenmesine neden oldu. Çalışmalarını sürdüremeyen sanayi bölgeleri ve fabrikalar da doğal gaz yetersizliği nedeniyle faaliyetlerine son vermek zorunda kaldı. İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı Muhammed Cafer Kaimpenah, 17 Aralık itibarıyla ülkede günlük doğal gaz ihtiyacının 945 milyon metreküp olmasına rağmen, yalnızca 840 milyon metreküp üretildiğini bildirdi.
Tejaratnews haber ajansının verilerine göre, İran’ın elektrik ihtiyacının büyük bir kısmı doğal gaz kullanan termik santraller tarafından karşılanıyor. Bu durum, elektrik talebinin yoğun olduğu zaman dilimlerinde yaklaşık 15 bin megavatlık bir açığa neden oluyor. Sık sık yaşanan elektrik kesintileri, hem sanayi hem de vatandaşlar için büyük sorunlar yaratıyor.
Ülkede üretilen elektriğin yüzde 94’ü fosil yakıtlarla elde edilirken, rüzgar ve güneş enerjisinin toplam enerji içindeki payı sadece yüzde 0.6 seviyesinde. Doğal gaza aşırı bağımlılık, teknolojik gelişmelerin yetersizliği ve eski altyapılar, yenilenebilir enerji kaynaklarının geliştirilmesini olumsuz etkiliyor. Ayrıca, eski üretim ve iletim altyapısı nedeniyle enerji kaybı yaşanmakta ve bu durum, ülke ekonomisine zarar vermektedir.
İran’daki elektrik kesintilerinin sanayi üretimine yıllık 5 ila 8 milyar dolar arasında kayıplara neden olduğu tahmin edilmektedir. Ülkenin yenilenebilir enerji kapasitesini 2030 yılına kadar yaklaşık 2.500 megavata çıkarmayı hedeflese de mali sıkıntılar ve ekonomik yaptırımlar, yabancı yatırımların ve gelişmiş teknolojilerin İran’a girişini zorlaştırıyor. ABD Enerji Enformasyon İdaresi’nin (EIA) verilerine göre, Rusya dünyada en fazla kanıtlanmış doğal gaz rezervine sahipken, İran 34 trilyon metreküple ikinci sırada yer almaktadır.
