Son yıllarda Türkiye’nin Afrika’daki nüfusu ve ticari ilişkileri hızla gelişmektedir. 2003 yılında benimsenen “Afrika Ülkeleriyle Ticari ve Ekonomik İlişkilerin Geliştirilmesi Stratejisi” ile birlikte, Türkiye’nin Afrika kıtasıyla olan iş birlikleri ve projeleri, kıtanın ekonomik yapısına önemli katkılar sunmayı başarmıştır.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine dayanaraktan açıklanan istatistiklere göre, 2022 yılında Türkiye, toplamda 56 Afrika ülkesine ihracat gerçeği ile karşı karşıya kalmıştır. Söz konusu dönemde, Afrika’ya gerçekleştirilen ihracat, Türkiye’nin toplam ihracatının yüzde 7,4’ünü teşkil etmiştir. Bu durum, Türkiye’nin Afrika ile olan ticari ilişkilerinin sürekli bir ivme kazandığını göstermektedir.
Geçen yıl Türkiye’nin Afrika ülkelerine yaptığı ihracat, bir önceki yıla göre yüzde 1,7 artış göstererek 19 milyar 419 milyon 425 bin dolara ulaşmıştır. Bu büyüme, Türk ekonomisinin uluslararası ticaret alanındaki potansiyelini ortaya koymaktadır. İhracatın en fazla yapılan ülkeleri incelediğimizde, Mısır ilk sırada yer almakta olup, bu ülkeye yapılan ihracatın değerinin 3,5 milyar doları bulduğu görülmektedir. Mısır’ı sırasıyla 3,1 milyar dolarla Fas ve 2,5 milyar dolarla Libya izlemektedir.
Sektörel bazda, Türkiye’nin Afrika’ya yaptığı ihracatta en büyük payı kimya sektörü alarak 3,1 milyar dolarlık bir ihracat gerçekleştirmiştir. Bunu, 2,5 milyar dolarla hububat ve bakliyat sektörü takip ederken, çelik sektörü 2 milyar dolarlık bir ihracat gerçekleştirmiştir. Ayrıca, otomotiv endüstrisi 1,4 milyar dolar, elektrik ve elektronik sektörü ise 1,3 milyar dolarlık bir ihracat kaydetmiştir. Ek olarak, makine ve aksamları ile tekstil ve ham maddeleri sektörü de 1,3 milyar dolarlık ihracat yapmıştır. Mobilya, kağıt ve orman ürünleri sektörü ise 1,1 milyar dolarlık bir dış satım gerçekleştirmiştir.
Buna ek olarak, Afrika ülkelerine en düşük dış satım yapan sektörlerin sıralaması, süs bitkileri ve mamulleri ile başlamaktadır. 2,5 milyon dolarla bu ilk sırayı takip eden zeytin ve zeytinyağı 17,4 milyon dolarlık, yaş meyve ve sebze 24,7 milyon dolarlık, kuru meyve ve mamulleri ise 52 milyon dolarlık bir dış satış yapmıştır. Tütün mamulleri bu listeyi 107,1 milyon dolarlık bir ihracat ile kapatmaktadır.
Geçen yıl gerçekleşen ihracatta, Türkiye’nin Afrika ülkelerine olan ihracatının %80’ine yakınının, yalnızca 10 ülkeden geldiği belirlenmiştir. Cezayir, Cibuti, Fas, Gana, Güney Afrika Cumhuriyeti, Libya, Mısır, Nijerya, Senegal ve Tunus’tan oluşan bu ülkeler, toplamda 15 milyar 14,1 milyon dolarlık ihracat değerine ulaşmıştır. Bu veriler, Türkiye’nin ticaretinde yoğunlaşmanın önemini bir kez daha ortaya koymaktadır.
Ayrıca, Türkiye ve Mısır arasındaki ilişkilerdeki normalleşme adımları da bu dönemde önemli bir rol oynamıştır. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi’nin geçtiğimiz yıl yaptığı görüşmeler, iki ülkenin arasında ticaret ve ekonomik iş birliğini güçlendirmiştir. Bu görüşmeler sonucunda, Mısır’a yapılan ihracatın yıllık olarak yüzde 21,8 oranında bir artış gösterdiği kaydedilmiştir.
