Tarım alanında ürünlerin sigortalanması, hem tarımsal üreticiler hem de tüketiciler açısından büyük bir öneme sahiptir.
Bu bağlamda, Türkiye’de tarım sektörünün karşı karşıya olduğu risklerin güvence altına alınabilmesi için 2005 yılında sigorta mekanizmasının yasalaşmasıyla birlikte uygulanmaya başlanmıştır.
Sigorta sözleşmelerinde belirli standartların sağlanması ve riskin en uygun koşullarda transferinin temin edilmesi amacıyla bir sigorta havuzu oluşturulmuş olup, bu yapı sayesinde tazminat ödemeleri tek merkezden gerçekleştirilmektedir. Söz konusu havuzun yönetimi ise TARSİM tarafından üstlenilmiştir.
Tarım sigortaları kapsamında, aralarında depremler, yangınlar ve dolunun bulunduğu çeşitli risklere göre ürünlerin sigortalanması mümkün olmaktadır. Özellikle, Nisan ayında yaşanan soğuk hava koşullarının etkisiyle bazı bölgelerde meydana gelen büyük don olayları ve iklim değişikliği gibi faktörler, tarım sigortasının önemini daha da artırmıştır.
Tarım ve Orman Bakanlığı, tarım sigortaları ile ilgili merak edilen 10 soruyu ve yanıtlarını şu şekilde paylaşıyor:
1- TARSİM hangi branşlarda ve olaylarda sigorta ödemesi yapmaktadır?
TARSİM, bitkisel ürün, köy bazlı verim, gelir koruma, sera, büyükbaş hayvan hayatı, küçükbaş hayvan hayatı, kümes hayvanları hayatı, su ürünleri hayatı, arıcılık, ipek böceği gibi branşlarda sigorta ödemeleri gerçekleştirmektedir. Bu çerçevede dolu riski, fırtına, hortum, yangın, heyelan, taşıt çarpması, deprem, sel ve su baskını gibi ek risklerin sebep olduğu miktar kaybı teminat altına alınmaktadır.
2 – Devlet destekli tarım sigortası için kaydolma şartı var mı?
Üreticilerin, bu destekten yararlanabilmeleri için Tarım ve Orman Bakanlığı’nın il veya ilçe müdürlüklerinde belirlenen kayıt sistemlerine kaydolmaları ve bilgilerini her yıl güncellemeleri gerekmektedir.
3 – Tarım sigortası poliçesi nasıl alınır?
TARSİM poliçeleri, Tarım Sigortaları Havuzu adına sigorta sözleşmesi yapma yetkisine sahip sigorta şirketlerinin acenteleri aracılığıyla düzenlenmektedir.
4 – Tahmini prim nasıl hesaplanır?
Tahmini prim hesaplamaları, “www.tarsim.gov.tr” internet sitesinden bulunan “Online Prim Hesabı” menüsü aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Burada hesaplanan primler, poliçe tanzimi sırasında parsel bazında değişiklik gösterebilmektedir.
5- Üreticinin ödeyeceği primler belirlenirken hangi kriterler dikkate alınır?
Uzun yıllar süren istatistiksel veriler, aktüeryal çalışmalar, her bir riskin ürün ve lokasyon bazında hasar-prim dengesi gibi unsurlar göz önünde bulundurularak düzenlemeler yapılmaktadır. Primlerin üretici tarafından ödenebilirliği de hesaplamalarda önemli bir faktördür.
6 – Tarım sigortalarında poliçe bilgileri ile değişiklikler nasıl yapılabilir?
Poliçenin satın alındığı acenteye başvurarak gerekli değişiklik talepleri iletilebilir. Talebin uygun görülmesi durumunda istenen değişiklikler yapılabilmektedir.
7- Tarım sigortalarında poliçeyle ilgili değişiklik yapılabilir mi, iptal edilebilir mi?
Poliçe iptalleri için TARSİM’e sigorta şirketi aracılığıyla yazılı başvuruda bulunulması gereklidir.
8 – Ürün hasada yetişmezse poliçe süresi bitmeden nasıl uzatılır?
Poliçe bitim tarihinden 15 gün önce acenteye başvurarak poliçenin yenilenmesi talep edilebilir.
9 – Tarım sigortalarında prim indirimleri var mı?
Sigorta branşlarındaki tarife ve talimatlarda belirtilen koşulların sağlanması durumunda poliçe primi üzerinden çeşitli indirimler uygulanmaktadır. Poliçe priminin tamamının peşin ödenmesi halinde yüzde 5 peşin ödeme indirimi, sigorta yaptıranların yaşının 40 ve altındaki yetiştiricilere yüzde 5 genç çiftçi indirimi, kadın sigorta yaptıranlar içinse yüzde 10 indirim yapılmaktadır. Ayrıca, engelli, şehit ve gazi yakınlarına çeşitli indirimler de uygulanmaktadır.
10 – Hasar tazminatı ne zaman ve nasıl ödenir?
Sigortalardaki hasar dosyasında tüm işlemler tamamlanarak kesinleşmiş tazminat miktarı en geç 30 gün içerisinde sigortalıya ödenmektedir. Bitkisel Ürün Sigortası branşının özelliği gereği tazminatlar, poliçe bitiş tarihinden (hasat tarihinden) önce ödenmez. Ancak yüzde 100 tam hasar durumlarında poliçe süresinden önce de ödeme yapılabilir. Tazminat alacakları için Ziraat Bankası’nda hesabı bulunanlar, banka şubelerinden tazminatlarını alabilirken, hesapları olmayanlar merkezi ödeme sistemi üzerinden hasarlarını tahsil edebilmektedir.
