Malatya’da 11 Nisan’ı 12 Nisan’a bağlayan gece yaşanan zirai don, kayısı başta olmak üzere birçok tarımsal üründe büyük zararlar oluşturdu. Kentin ekonomik açıdan önemli bir yere sahip olan kayısı tamamen hasar gördü ve hasar tespit çalışmaları hız kazandı.
Malatya Turgut Özal Üniversitesi Kayısı ve Kayısı Ürünleri Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi, bu durumla ilgili hazırladığı raporu kamuoyuyla paylaştı.
Raporda yer alan bilgilere göre:
“Tarımsal üretim, dünya genelinde milyonlarca insanın geçim kaynağı olmasının yanı sıra gıda güvenliğini sağlayan temel unsurdur. Bununla birlikte, tarımsal üretim çeşitli riskler ve belirsizlikler barındırır. Doğal afetler ve iklim olayları, üretim miktarı ve kalitesi üzerinde önemli etkilere sahiptir. Zirai don, sıcaklığın bitkilerin dayanıklılık sınırlarının altına düşmesi sonucu meydana gelen ve genellikle ciddi ekonomik kayıplara yol açan bir doğal olaydır. Özellikle hassas bitki türlerinin yer aldığı bölgelerde bu durum büyük tehdit oluşturmaktadır. Zirai donun tarımsal üretime etkileri, ürün kayıpları, üretim maliyetlerinin artışı ve ekonomik sürdürülebilirlik üzerindeki olumsuz etkiler olarak ortaya çıkmaktadır.”
ifadelerine yer verildi.
Raporda ayrıca, Türkiye’nin geniş bir bölümünde 12-13 Nisan 2025 tarihlerinde meydana gelen sıcaklık düşüşlerinin birçok meyve ve tarla ürününde hasara neden olduğu belirtildi:
“Kayısı, iklim koşullarına karşı son derece hassas bir bitkidir ve özellikle bahar aylarında meydana gelen düşük sıcaklıklara karşı çok daha savunmasızdır. Malatya, Elazığ (Baskil, Ağın, Keban), Kahramanmaraş (Elbistan) ve Sivas (Gürün) illerinde 12 Nisan’da sıcaklık -13,9 °C ile -15 °C arasında kaydedilmiştir; 13 Nisan’da sıcaklıklar ise 4,8 °C ile 2,3 °C arasında ölçülmüştür. Bu sıcaklık düşüşü, kayısı ağaçlarının çiçeklenme ve meyve tutumu döneminde meydana gelmiş olup ilk tespitlere göre %100’e yakın üründe kayıplara neden olmuştur. Bu durum, üreticilerin gelirlerini önemli ölçüde olumsuz etkileme potansiyeline sahiptir.”
Zirai donun etkilerine dair raporda şunlar da belirtildi:
“Ağaçlar üzerinde zirai don nedeniyle dolu zararı, sürgün kurumaları ve anormal sürgün çıkışları gözlemlenebilir. Ayrıca dal ve gövdede oluşabilecek don çatlakları, ağaçları bakteriyel ve fungal hastalıklara karşı daha hassas hale getirebilir. Yeni tesis edilen bahçelerde ve fidanlıklarda kuruma gibi durumların yaşanması kaçınılmazdır. Yetiştiricilik alanlarında büyük oranda ürün kaybı yaşanacağından, zirai mücadele ve yıllık bakım faaliyetleri teknik talimatlara uygun biçimde sürdürülmelidir. Mevcut zararın tam boyutlarının belirlenmesi için iki haftalık bir süre yeterli olacaktır. Merkezimiz, Ziraat Fakültesi iş birliği içerisinde bu konuda bilgilendirme faaliyetlerini en kısa sürede gerçekleştirecektir. Bu yıl kayısı rekoltesinde büyük düşüşler yaşanabileceği ve piyasa fiyatlarında önemli dalgalanmaların görülebileceği öngörülmektedir. Tarım ve Orman Bakanlığı ekiplerinin gerçekleştireceği zarar tespit çalışmalarının ardından zarar boyutları daha net bir şekilde şekillenecektir. Üreticilerin, resmi kurumlar ile TARSİM ihbar hatlarına gerekli başvuruları yapmaları büyük önem taşımaktadır. Zirai don nedeniyle sıkıntı yaşayan üreticilerimize ve ülkemize geçmiş olsun dileklerimizi iletmekteyiz.”
ifadeleri yer aldı.
