Güneş sistemimizin en büyük gezegeni Jüpiter, atmosfer yapısıyla bilim insanlarını şaşırtmaya devam ediyor.
Yeni yapılan araştırmalar, Jüpiter’de amonyak ve sudan oluşan sert buz kaplı dolu fırtınalarının meydana geldiğini ortaya çıkardı.
Bu “mantar topu” fırtınalarının, Güneş sistemindeki diğer gaz devleri olan Satürn, Uranüs ve Neptün’de de gerçekleşebileceği iddia ediliyor.
3 BOYUTLU GÖRSELLEŞTİRME “MANTAR TOPU” DOLU FIRTINALARINI DOĞRULADI
“Mantar topu” kavramı, 2020 yılında NASA’nın Juno misyonu ve Dünya merkezli radyo teleskopları tarafından Jüpiter atmosferindeki amonyak gazının dengesiz dağılımını açıklamak için geliştirildi.
Araştırmanın yürütücüsü UC Berkeley öğrencisi Chris Moeckel, başlangıçta bu teoriye atmosfer koşullarından dolayı temkinli yaklaştı.
Üç yıl süren derinlemesine araştırmalar sonucunda, Moeckel ve danışmanı Imke de Pater’in hazırladığı Jüpiter’in üst atmosferinin 3 boyutlu görselleştirmesi, mantar topu fırtınalarının varlığını kanıtladı.
Bu 3 boyutlu görüntüleme süreci, Jüpiter’deki hava sistemlerinin çoğunun sığ olduğunu ve gezegenin görünen bulut katmanının ya da “yüzeyinin” yalnızca 10-20 km derinliğine kadar uzandığını gösterdi.
Buna karşın, bazı hava olayları troposferin çok daha derin katmanlarında gerçekleşerek amonyak ve suyun yeniden dağılımına neden olmaktadır.
Gezegen bilimcisi Tristan Guillot, fırtınalar sırasında meydana gelen güçlü yükseliş akımlarının, küçük buz parçacıklarını bulutların çok üst katmanlarına taşıyabildiğini öne sürdü.
Bu yüksek irtifada, amonyak buharıyla karışan buz parçacıkları antifriz gibi bir etki yaratarak buzu eritmekte ve sıvıya dönüşmektedir.
Sonuçta, büyük miktarda su ve amonyağı içeren mantar topları oluşmakta, bu mantar topları atmosferin derinliklerine doğru düşerken amonyağı da beraberinde taşımaktadır. Bu durum, Jüpiter’in üst atmosferinde amonyağın neden sınırlı olduğunu açıklığa kavuşturuyor.
