Dünya genelinde tedarik zincirlerinin dönüşüm geçirdiği, gümrük tarifelerinin arttığı ve üretim dengelerinin sarsıldığı bir dönemde, Türk elektronik sektörü yeni bir yön belirliyor. Türk Elektronik Sanayicileri Derneği (TESİD) Yönetim Kurulu Başkanı Yaman Tunaoğlu, ABD’nin yeni gümrük vergilerini küresel ticarette bir dönüm noktası olarak değerlendirerek, 2024’te tedarik ve pazar yapılarına önemli dönüşümlerin kaçınılmaz olduğunu ifade etti.
Tunaoğlu, ABD Başkanı Donald Trump’ın nisan ayında tüm ülkeler için en az yüzde 10’luk genel bir gümrük tarifesi belirlediğini, aynı zamanda büyük ticaret partnerlerine, özellikle Çin, AB ve Vietnam gibi ülkelere yüzde 145’e varan oranlar uygulandığını hatırlattı. Bu kararların uygulanma sürecinin müzakereye tabi olduğunu belirten Tunaoğlu, Çin’e yönelik yüksek oranların yalnızca elektronik sektöründe muafiyet sağlamasının, bu alanda küresel düzeyde büyük bir değişimin başladığını gösterdiğini söyledi.
TÜRKİYE, YENİ ELEKTRONİK DENGELERDE ÖNE ÇIKABİLİR
Tunaoğlu, Türkiye’nin yüzde 10’luk vergi diliminde yer almasının elektronik sanayi açısından büyük bir fırsat sunduğunu vurguladı:
Türkiye, yıllardır dış ticaret açığı vermekte ve bu açığın büyük bir bölümü Çin kaynaklı sanayi ürünlerinden kaynaklanmaktadır. Üretimin büyük oranda ithalata bağlı olduğunu belirten Tunaoğlu, Türkiye’nin ihracatının yüzde 70’inin ithal girdilere dayandığını, bu oranın Güney Kore’de yüzde 25, Almanya’da yüzde 30 ve Tayvan’da ise yüzde 50 olduğunu belirtti. İthali azaltacak tedbirler alınmadan verilen teşviklerin, dolaylı yoldan dışa bağımlılık anlamına geleceğini ifade etti.
Ayrıca, savunma sanayisinde elde edilen yüzde 80’lik yerlilik oranının, diğer sektörler için de örnek teşkil edebileceğinin altını çizdi.
Özellikle savunma sanayindeki kazanımların, elektronik sektörünün Türkiye’nin kronik cari açık sorununa çözüm sunabilecek stratejik bir alan olduğunu belirtti.
KÜRESEL ELEKTRONİK HARİTASI DEĞİŞİYOR
Dünya elektronik sektörü 2024’te de öncülüğünü sürdürüyor, ancak üretimin büyük bir kısmının Uzak Doğu’ya kaymış olması yeni tehditler yaratıyor. Tunaoğlu, dünya çip üretiminin yüzde 87’sinin ve elektronik ürün ile kart üretiminin yüzde 70’inin Uzak Doğu’da gerçekleştirildiğine dikkat çekerek, pandemi, tedarik krizleri, Rusya-Ukrayna savaşı ve ticaret savaşlarının mevcut yapıyı sorgulanır hale getirdiğini dile getirdi.
ABD ve AB gibi büyük güçler, yarı iletken teknolojilerinde inisiyatif almak için büyük adımlar atıyor. 2021-2024 yılları arasında dünyada 84 yeni çip fabrikasının inşası başlamış olup, bu tesislerin toplam yatırım hacminin 500 milyar doları aşması bekleniyor. Uzak ve Güneydoğu Asya’da 49, ABD’de 18 ve Avrupa çevresinde 17 yeni üretim tesisinin inşa edildiği bilgisi Tunaoğlu tarafından paylaşıldı. Türkiye’nin bu gelişmelerden yararlanabilmesi için hızlı ve stratejik adımlar atması gerektiğinin altını çizdi.
TÜRKİYE İÇİN STRATEJİK HAMLELER
TESİD Başkanı Tunaoğlu, Türkiye’nin elektronik üretiminde bölgesel bir merkez olabilmesi için atılması gereken adımları şu şekilde sıraladı:
– Çin’in Türkiye’ye uyguladığı vergilere karşı bir vergi politikası geliştirilmeli, bu durum yerli üretimi destekleme yönünde bir fırsat oluşturabilir. Ancak bu dengenin, ithalata bağımlı alt sektörler üzerinde olumsuz bir etki yaratmaması gerekir.
– Çin ile rekabetten ziyade, iş birliği odaklı anlaşmalar gündeme getirilmeli ve teknolojik karşıtlık yerine ortak kazanımlar hedeflenmelidir.
– AB ülkeleri ile yeşil enerji ve savunma sanayisi odaklı ortak yatırımlara yönelik değerlendirmeler yapılmalı, bakanlıkların bu süreçte öncülük etmesi sağlanmalı.
– Elektronik sanayine özel serbest bölgeler oluşturulmalı, bu bölgelerde vergi muafiyetleri ve gümrük avantajları sağlanmalıdır.
– Kamu alımları ile yerli elektronik markalar desteklenmeli, bu sayede bu firmaların uluslararası rekabet gücü artırılmalıdır.
– Hukuki altyapı, ticaret anlaşmaları ve iş yapma kolaylıkları yatırımcıya güven aşılacak şekilde gözden geçirilmelidir.
Tunaoğlu, bu önerilerin Türkiye’yi yalnızca elektronik üretiminde değil, genel ekonomik büyümesinde de ileri taşıyacağına inandığını ifade etti. “TESİD olarak, elektronik sektörünü sadece bugüne değil, geleceğe hazırlamak için tüm desteği vermeye hazırız.” dedi.
