York Üniversitesi’nde çevre bilimci Prof. Alistair Boxall liderliğinde gerçekleştirilen bir çalışmada, İngiltere, Galler, İskoçya ve Kuzey İrlanda’daki 32 nehirden toplanan su örnekleri analiz edildi. Bu örneklerin 31’inde riflorasetik asit (TFA) bulunduğu belirlendi.
Yüksek dayanıklılığı sayesinde bin yıl boyunca çözünmeyen TFA, çeşitli endüstriyel ürünlerde, özellikle pestisitler, soğutucular, temizlik maddeleri, kişisel bakım ürünleri ve bazı gıda ürünlerinde kullanılmaktadır.
Araştırmacılar, TFA’nın doğurganlık üzerinde olumsuz etkileri olduğuna ve gelişmekte olan bebeklere risk yaratabileceğine dikkat çekerek, bu maddenin üreme açısından toksik olarak sınıflandırılması gerektiğini vurguluyor.
ÖRNEKLERİN YÜZDE 98’İNDE TESPİT EDİLDİ
Araştırma süresince, Galler’de 5, Kuzey İrlanda’da 3, İskoçya’da 13 ve İngiltere’nin kuzeyinde 11 nehirden su örnekleri alınmıştır. Toplanan örneklerin yüzde 98’inde TFA izine rastlanmıştır.
Glasgow’daki Kelvin Nehri’nde litre başına 78.464 nanogram seviyesinde en yüksek TFA değeri kaydedilmiştir. Bu, dünya genelinde şimdiye kadar ölçülen en yüksek ikinci TFA kirliliği olarak tespit edilmiştir. TFA’nın tespit edilmediği tek nehir ise Loch Ness’ten Moray Firth’e akan Ness Nehri olmuştur.
Prof. Boxall, BBC’ye yaptığı açıklamada, “Bu molekül her yerde bulunuyor. Hepimiz her gün TFA içeren su tüketiyoruz. Asıl problem, bu düşük dozun maruziyetinin hayat boyu devam etmesidir” şeklinde ifade etmiştir.
AVRUPA’DA DA ALARM VERİYOR
TFA, Avrupa’da da kaygılandırmaya devam ediyor. Son yıllarda şarap, gıda ve insan kanında TFA tespit edilmiştir. Almanya’da içme sularındaki TFA seviyesinin son 20 yılda dört kat arttığı gözlemlenmiştir. 2016 yılında Neckar Nehri’nde 140 bin nanogram/litre değeri, dünya rekoru olarak kaydedilmiştir.
Alman yetkililer, TFA’nın çevreye zararlı olduğu ve üreme açısından toksik bir madde olarak sınıflandırılması için Avrupa Kimyasallar Ajansı’na başvurmuşlardır. Bu karar onaylanırsa, TFA içeren ürünlerde yeni düzenlemelerin gündeme gelmesi muhtemeldir.
Araştırmayı finanse eden çevre kuruluşu Fidra, TFA’nın İngiltere yüzey sularında yaygın bulunmasının PFAS kirliliğinin boyutunu açığa çıkardığını belirtmektedir.
Araştırmacılar, bu kirliliğin nedenlerinin acilen incelenerek önleyici tedbirlerin alınmasını gerektiğini talep etmektedir.
