Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde görüşülen tüketici kanun teklifi, doğrudan satış sistemine getirilen önemli değişikliklere odaklanıyor. Kabul edilmesi durumunda doğrudan satışta üye zinciri kurulmasına izin verilmeyecek. Türkiye’de 2 milyon kişiyi istihdam eden doğrudan satış sistemine yeni bir düzenleme getirilmesi planlanıyor. Komisyon ve genel kurulda sunulan kanun teklifine göre, sisteme yeni satıcılar kazandırılması ve bu sayede elde edilen menfaatlerin dağıtılması engellenecek. Üye zinciri kurulamayacak ve yönetmelik koşulları sağlanmak zorunda olacak.
Doğrudan satış sistemlerinin bir “doğrudan satış şirketi tarafından oluşturulan ve iş sözleşmesi ile istihdam edilmeyen, bağımsız temsilci, distribütör, danışman ve benzeri isimlerle komisyon, prim, teşvik ve ödül gibi menfaatler karşılığında faaliyet gösteren doğrudan satıcıların tüketicilere mal veya hizmet pazarladığı satış sistemi” olarak tanımlandığı teklifte, doğrudan satış şirketlerinin sermaye şirketi olması ve yönetmelikte belirlenen diğer koşulları sağlaması şartı getiriliyor.
Yeni bir satıcı kazandırarak menfaat elde etmenin yasaklanması, doğrudan satış sisteminin mal veya hizmetin tüketicilere satışını esas alması gerektiği vurgulanıyor. Ayrıca doğrudan satıcılardan herhangi bir bedel veya borç altında kalmamaları için caydırıcı önlemler alınacak ve belirli miktarlarda mal veya hizmet alımı zorunluluğu getirilmeyecek. Tüketici, 30 gün içinde ve herhangi bir gerekçe belirtmeksizin doğrudan satış sistemi sözleşmesinden cayma hakkına sahip olacak.
TÜKONFED Hukuk Komisyonu Üyesi Avukat Baki Öztürk, doğrudan satış sisteminde yaşanan sorunları ve yeni düzenlemelerin getirdiği avantajları değerlendirdi. Saadet zinciri olarak bilinen piramit satış sistemlerine karşı getirilen bu düzenleme ile doğrudan satış şirketlerinin sermaye şirketi olması sağlanacak ve çalışanların daha güvenceli bir şekilde faaliyet göstermesine olanak tanınacak.
Ayrıca teklifte, mesafeli kredi sözleşmelerine ilişkin güncellemeler, haksız ticari uygulamalara getirilen artırılmış cezalar, piramit satış sistemlerine uygulanacak yaptırımlar ve elektronik ticaret üzerinde yapılan düzenlemeler de yer alıyor. Bu düzenlemelerin 9 ay içinde yürürlüğe girmesi planlanıyor ve tüketicilerin haklarını korumaya yönelik önemli adımlar atılıyor.
Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıların sınırları aşan faaliyetlerini düzenleyen ve bu alanda yatırımların teşvik edilmesini hedefleyen düzenleme, sektörde adil rekabetin korunmasını sağlayacak ve işletmelere yeni imkanlar sunacak. Reklam ve haksız ticari uygulamalara getirilen cezaların artırılmasıyla da tüketici haklarının korunması ve güçlendirilmesi amaçlanıyor.
Sonuç olarak, Türkiye’de doğrudan satış sistemine yapılan düzenlemeler ve tüketici kanun teklifi ile tüketicilerin haklarının korunması ve sektördeki sorunların çözülmesi hedefleniyor. Yeni düzenlemelerin yürürlüğe girmesiyle birlikte doğrudan satış şirketlerinin daha şeffaf ve güvenilir bir yapıya kavuşması ve tüketicilere daha güvenli bir alışveriş ortamı sunulması bekleniyor.
