Afrika’nın tarihi acılarla dolu geçmişi, eski sömürgecilerinden tazminat taleplerinin gündeme gelmesine neden oldu. Avrupa’nın 400 yıl boyunca 12,5 milyondan fazla Afrikalıyı köle olarak sattığı, onları temel insan haklarından mahrum bıraktığı biliniyor. Bu süreçte Sao Tome gibi ülkeler de yaşanan injusticelerin tanınması ve tazmin edilmesi taleplerini artırdı.
Sao Tome, 1486-1975 yılları arasında Portekiz’in sömürgesi altında kalarak binlerce insanın köleleştirilmesine maruz kaldı. Portekiz Cumhurbaşkanı’nın 23 Nisan’da yaptığı açıklamalarla birlikte bu ülke, tazminat talebinde bulunacağını duyurdu. Bu durum, Portekiz’in Angola, Cape Verde, Gine-Bissau ve Mozambik gibi diğer Afrika ülkeleri üzerinde de benzer uygulamalarda bulunduğunu gözler önüne serdi.
Öte yandan Haiti, Fransa’dan bağımsızlığını tanıması karşılığında aldığı tazminatı geri ödeme talebinde bulunuyor. 1804’te bağımsızlığını ilan eden Haiti, Fransa’nın ağır tazminatlarla karşı karşıya kalmıştı. Benzer şekilde Almanya da Namibya’ya 1,1 milyar euro ödemeyi kabul etti, soykırım sonrası yaşananların sorumluluğunu üstlendi.
Tazminat talepleri, Afrika ülkeleri ve eski sömürgeciler arasında geniş bir gündem oluştururken, Avrupa ülkelerinin bu konudaki tutumları farklılık gösteriyor. İngiltere’nin adım atmaktan kaçınırken Fransa, Almanya ve Hollanda’nın sorumluluk aldığı görülüyor. Afrika Birliği ile Karayipler arasında oluşturulan ortaklık ise kölelik tazminatı için küresel bir hareket başlatılmasını amaçlıyor. Bu kapsamda Afrika Birliği üyeleri ve Caricom ülkeleri, eski köle sahibi ülkelere baskı yaparak tazminat taleplerini güçlendirmeyi hedefliyor.
Sonuç olarak tazminat talepleri, tarihi adaletsizliklerin tanınması ve telafi edilmesi açısından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Afrika’nın sömürge geçmişi ve bu dönemde yaşanan zulümler, günümüzde hala etkilerini göstermekte ve tazminat talepleriyle bu adaletsizliklerin düzeltilmesi amaçlanmaktadır.
