Suriye’de 2011 yılından bu yana süregelen iç savaş, son dönemde önemli bir dönüm noktasına ulaştı. On yıllık kanlı çatışmaların ardından, 61 yıllık Baas rejimi çökmüş durumda. Suriye’nin mevcut lideri Beşar Esad, muhalifler karşısında yaşadığı yenilgi sonrasında ülkesini terk ederek Rusya’ya sığınmak zorunda kaldı. Bu durum, Suriye halkı arasında geniş yankıya neden olurken, muhalif gruplar ve halk kutlamalar yapmaya başladı.
Esad’ın ülkeden kaçmasıyla birlikte, Suriye’de yaşayan mülteci Suriyeliler, kendi topraklarına dönmek için harekete geçmeye başladı. Yaklaşık bir haftadır, Türkiye’den geri dönüş yapmak isteyen Suriyelilerin sınır kapılarında oluşturduğu yoğunluk dikkat çekiyor. Bu süreçte, Türkiye’nin sınır kapılarında birikim yaşanırken, geri dönüşlerin artmasıyla ilgili gelişmeler de gözlemleniyor.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda düzenlenen bütçe görüşmeleri sırasında, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya önemli açıklamalarda bulundu. Yerlikaya, Esad rejiminin devrildiği 8 Aralık tarihinden bu yana Türkiye’den Suriye’ye dönen mülteci sayısını paylaştı. Bakan, 8 Aralık’ta 240 olan Suriyeli dönüş sayısının, ülkenin özgürlüğüne kavuşmasının ardından 1847’ye yükseldiğini belirtti. Ayrıca, yılın ilk 11 ayında toplamda 121 bin 695 Suriyeli’nin gönüllü, güvenli ve onurlu bir şekilde ülkelerine döndüğünü ifade etti. 2016 yılından bu yana geri dönen Suriyeli sayısının toplamda 738 bini aştığı bilgisi de paylaşıldı.
Verilen rakamlar doğrultusunda, Türkiye’de bulunan toplam Suriyeli sayısı 2 milyon 938 bin 261 olarak belirlendi. Bu sayı içerisinde, 1 milyon 247 bin insan Halep’ten, 189 bin İdlip’ten, 107 bin Deyrizor’dan, 104 bin Hama’dan, 97 bin Haseke’den, 89 bin Şam’dan, 84 bin Rakka’dan, 70 bin Humus’tan ve 31 bin Lazkiye’den gelen mülteciler yer alıyor. Diğer illerden gelenlerin sayısı ise 39 bin olarak kaydedilmişken, Türkiye’de doğan Suriyeli sayısı 87 bin 216 olarak tespit edildi.
Bu tabloda Suriye’nin geleceği belirsizliğini korurken, Türkiye’deki Suriyelilerin geri dönüş süreçleri devam ediyor. Mültecilerin kendi ülkelerine dönüşü, uluslararası hukuka ve insani değerlere uygun bir şekilde gerçekleştirildiği sürece, bölgedeki dengelerin nasıl şekilleneceği merak konusu olarak kalıyor. Savaşın yarattığı travmaları ve zorlukları geride bırakarak geri dönme kararı alan Suriyeliler, özgür bir Suriye hayaliyle ülkelerine dönebilmek için çaba sarf ediyor. Bu dönüşler, hem Suriye hem de Türkiye için önemli değişimlerin habercisi olarak değerlendiriliyor.
