Sarı-lacivertli Fenerbahçe ve sarı-kırmızılı Galatasaray, tarihleri boyunca yarın 403. kez karşı karşıya gelecek. Ziraat Türkiye Kupası çeyrek final mücadelesi, Ülker Stadı’nda gerçekleştirilecek.
İki ekip arasındaki 100 yılı aşkın rekabette, Galatasaraylı futbolcu Emin Bülent Serdaroğlu, ilk golü atan isim olmuştur.
1909 yılında “Papazın Çayırı” olarak bilinen alanda gerçekleştirilen ilk karşılaşmayı 2-0’lık skorla kazanan Galatasaray, rakibine karşı oynadığı ilk 7 maçta gol de yemedi.
FENERBAHÇE’NİN İLK GALİBİYETİ İÇİN 5 YIL BEKLEMEZ Mİ?
Fenerbahçe, rekabetteki 8. buluşmasında Galatasaray karşısında hem ilk golü atmış hem de galibiyet elde etmiştir.
4 Ocak 1914’te Union Club sahasında gerçekleşen İstanbul Ligi maçını 4-2 kazanarak rakibi karşısındaki yaklaşık 5 yıllık suskunluğunu sona erdirmiştir. Sarı-lacivertli takım adına Galatasaray’ın tarihindeki ilk golü ise Hasan Kamil Sporel kaydetmiştir.
ŞANLIURFA’DA BİR DAKİKALIK DERBİ
Fenerbahçe ile Galatasaray arasında oynanan TFF Süper Kupa mücadelesi sadece bir dakika sürdü.
Sarı-lacivertli ekip bu karşılaşmaya 19 Yaş Altı Takımı ile katılırken, tam kadro ile Şanlıurfa’ya gelen sarı-kırmızılılar, maçın 1. dakikasında Icardi’nin golüyle öne geçti.
Fenerbahçe, gol sonrası yönetimin kararı gereği oyuncularını sahadan çekti ve Galatasaray müsabakayı hükmen 3-0 kazandı.
EN AZ VE EN ÇOK SEYİRCİLİ MAÇLAR
Fenerbahçe ile Galatasaray arasında oynanan maçlarda en az seyirci, 17 Kasım 1922’de gerçekleşen karşılaşmaya katıldı. İttihat Sahası’nda kâbusa dönen havada, hakem Fethi Tahsin Başaran’ın şemsiyeyle yönetmek zorunda kaldığı bu maçı, biletsiz 14 kişi izledi.
Atatürk Olimpiyat Stadı’nda 21 Eylül 2003’te gerçekleştirilen lig maçını ise 70 bin 125 seyirci takip etti. Bu sayı, iki takım arasındaki maçlara katılan seyirci sayısında rekor oluşturdu.
REKABETİN GOLCÜLERİ
Rekabet tarihinin en çok gol atan oyuncusu, Fenerbahçeli Zeki Rıza Sporel’dir. Sporel, Galatasaray’a karşı 42 maçta toplamda 27 kez gol sevinci yaşadı.
Zeki Rıza Sporel’i takiben 24 golle yine bir Fenerbahçeli olan Alaattin Baydar, 20 golle Lefter Küçükandonyadis ve 19 golle Metin Oktay sıralanmaktadır.
İki takımda da forma giymiş olan Tanju Çolak, Galatasaray için 14 gol, Fenerbahçe için ise 8 gol kaydetmiştir.
Lig maçları bağlamında Galatasaraylı Metin Oktay 9, Fenerbahçeli Aykut Kocaman ise 8 golle takımlarının en golcü isimleri arasında yer aldı.
REKOR YİNE TÜRGAY ŞEREN’DE
Fenerbahçe-Galatasaray rekabetinde en çok forma giyen oyuncu unvanı merhum Turgay Şeren’ e aittir. A Milli Takım ve Galatasaray’ın unutulmaz kalecisi, Fenerbahçe karşısında sarı-kırmızılı kaleyi 55 kez korumuştur.
ÖZLEM DOLU YILLAR
İki takım, rekabetin tarihlerinin bazı dönemlerinde birbirlerine galibiyet sağlamakta zorlanmıştır.
Fenerbahçe, 20 Kasım 1949’daki 2-0’lık galibiyetin ardından üst üste 11 maç kazanamadı. Galatasaray ise 17 Mayıs 1942’deki 3-1’lik galibiyet sonrasında tam 18 maç galip gelemedi ve 1 Aralık 1946’daki 19’uncu maçta sahadan 1-0 galip ayrıldı.
18 AYRI STATTA OYNADILAR
Fenerbahçe ile Galatasaray, 402 maçı kapsayan rekabette 19 farklı statta karşılaşma şansı buldu.
İki rakip, İstanbul’un İnönü, Ali Sami Yen, Fenerbahçe, Taksim, Şeref, Ankara 19 Mayıs, Atatürk Olimpiyat, İzmir Atatürk, Ankaragücü, Türk Telekom, Yeni Erzurum (günümüzdeki adı Erzurum Kazım Karabekir), Offenbach, Frankfurt, Köln, Mönchengladbach Borussia Park, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kadir Has, Manisa 19 Mayıs, Antalya ve Şanlıurfa 11 Nisan statlarında sahaya çıktılar.
İKİ TAKIMDA DA OYNAYANLAR
Birçok futbolcu, kariyerleri boyunca her iki takımda da forma giyme fırsatı buldu.
Son yıllarda iki ekipte de mücadele eden futbolcular arasında şunlar öne çıktı: Raşit Çetiner, Güngör Tekin, Erdoğan Arıca, Engin Verel, Mehmet Oğuz, Erhan Önal, Arif Kocabıyık, İlyas Tüfekçi, Tanju Çolak, Semih Yuvakuran, Selçuk Yula, Hasan Vezir, Benhur Babaoğlu, Elvir Boliç, Sedat Balkanlı, Saffet Sancaklı, Ahmet Yıldırım, Sergen Yalçın, Emre Aşık, Fatih Akyel, Haim Michael Revivo, Abdullah Ercan, Mehmet Yozgatlı, Stjepan Tomas, Servet Çetin, Emre Belözoğlu, Caner Erkin, Kazım Kazım, Mehmet Topal, Burak Yılmaz, Olcan Adın, Serdar Aziz, Şener Özbayraklı, Tolga Ciğerci, Garry Rodrigues, Sinan Gümüş, Emre Mor ve Michy Batshuayi.
BİR MAÇTA DÖRDER GOL ATANLAR
Fenerbahçe-Galatasaray rekabetinde bir maçta en fazla atılan gol sayısı 4 olarak kaydolundu.
Galatasaraylı Celal İbrahim, Cemil Gürgen ve Metin Oktay’ın yanı sıra Fenerbahçeli Zeki Rıza Sporel, her biri bir maçta dörder gol atma başarısını gösterdi.
EN ÇOK GÖRÜLEN SONUÇ 1-0
116 yıllık hikayelerinde, iki takım arasında geride kalan 402 maçta en fazla görülen sonuç 1-0 olarak belirlendi.
Fenerbahçe ile Galatasaray arasındaki mücadelelerde tam 75 kez 1-0’lık sonuç ortaya çıkarken, 49 kez de 2-1 sonucuna ulaşılmıştır.
EN FARKLI MAÇ SKORU
İki takım arasındaki en farklı galibiyet, Galatasaray tarafından 7-0’lık sonuçla elde edilmiştir. İstanbul Ligi’nde 12 Şubat 1911’de gerçekleşen bu maçı Galatasaray kazanmıştır.
FENERBAHÇE’NİN EN FARKLI GALİBİYETİ
Fenerbahçe, Galatasaray’a karşı en farklı skorlu galibiyetini 2002-2003 sezonunun ilk yarısında Kadıköy’deki maçta aldı.
Bu müsabakayı 6 Kasım 2002’de 6-0 gibi net bir skorla kaydeden sarı-lacivertli ekip, lig tarihinde iki takım arasında en farklı skorlu galibiyete ulaşan taraf oldu.
EN GOLLÜ MAÇLAR
Fenerbahçe ile Galatasaray arasındaki en gollü maçlar, penaltılar dışında sporseverlere toplamda sekizer gol sundu.
Ali Sami Yen Stadı’nda 5 Haziran 1983’te yapılan lig maçında rakipler 4-4 berabere kaldı. Ayrıca, 7 Şubat 2001’de gerçekleşen Türkiye Kupası yarı final karşılaşması da 4-4 sonuçlandı.
YARIDA KALAN MAÇ VE TARİHİ KAVGA
İki rakibin 23 Şubat 1934’te oynadıkları İstanbul Ligi maçı, futbolcular arasında çıkan bir kavga nedeniyle yarıda kaldı.
Taksim Stadı’nda gerçekleşen maçın 60. dakikasında Galatasaraylı Kadri Dağ’ın, Fenerbahçeli M. Reşat Nayir’e attığı tekme, tartışmalara neden oldu. Ardından, Fenerbahçeli Fikret Arıcan’ın Galatasaraylı Tevfik tarafından saha kenarına atılması da kargaşayı artırdı.
Maç yarıda kalınca, toplanan “Mıntıka Futbol Heyeti” Türk spor tarihinin en ağır cezasını verdi ve Fenerbahçe’den 9, Galatasaray’dan ise 8 oyuncu uzun süreli cezalandırıldı.
Bu cezalardan en karlı çıkan takım ise Beşiktaş oldu; sezonu rakiplerinin önünde tamamladı.
YABANCI HAKEMLER
Rekabetin geçmişinde pek çok yabancı hakem görev aldı.
Bu hakemler arasında Çek, İngiliz, Yunan, İtalyan, Avusturyalı, Alman, İsviçreli, Rumen, Macar, Yugoslav, Belçikalı ve Bulgar hakemler yer aldı. İki takım arasındaki bu sezonki son derbiyi Sloven hakem Slavko Vincic yönetmiştir. Vincic, 55 yıl sonra bu derbide düdük çalan ilk yabancı hakem olarak kayda geçti.
TARİHTEN YAPRAKLAR
Galatasaraylı Bahri Altıntabak, Fenerbahçeli Şeref Has ve Nezihi Tosuncuk, rekabet tarihindeki hem kendi kalelerine hem de rakip kaleye gol atan isimler arasında bulunuyor.
Şevki Şenlen, Raşit Çetiner, İlyas Tüfekçi, Hasan Vezir, Saffet Sancaklı ve Tanju Çolak gibi futbolcular da her iki takımda da gol atma sevincini yaşamıştır.
Rekabette takım değiştiren oyuncular arasında, eski takımlarında kaptanlık bandını taktıktan sonra transfer olan futbolcular da var. Fenerbahçe kaptanıyken Galatasaray’a geçen Naci Erdem ve Galatasaray kaptanıyken Fenerbahçe’ye geçen Mehmet Oğuz bu isimler arasında yer alıyor.
REKABET DOSTLUKLA GÜZEL
116 yıllık rekabette birçok centilmenlik örneği sergilendi.
Son yıllarda artan gerilime rağmen, geçmişte futbolcular ve yöneticilerin centilmen davranışları bu mücadeleye renk kattı. Spor tarihçileri, bir derbi öncesinde Fenerbahçe Başkaptanı Galip Kulaksızoğlu’nun Galatasaraylılara, “Oberle kardeşler hasta, Hasan da sakatlanmış. Sizi karşımızda eksik kadroyla görmek istemiyoruz. Dilerseniz maçı erteleyelim.” şeklinde bir mesaj gönderdiğini kaydeder.
Fenerbahçe’nin bu önerisini kabul eden Galatasaray, 20 Ekim 1914’teki erteleme maçında rakibini 6-1 mağlup etti.
BERABER EV KİRALIYORLARDI
Rekabetin ilk yıllarında Galatasaray ile Fenerbahçe oyuncuları, ortak kiraladıkları bir evde kalıyordu.
İki takımın sporcuları geceleri bir araya gelerek sohbet ediyordu. Yine bir gece iki takım futbolcusunun sohbeti sırasında Galatasaraylı Ali Sami Yen, Fenerbahçelileri şu şekilde uyararak, “Said, yarın bizimle maçınız var. Git yat ve dinlen.” dedi.
ERTELEMEYİ ÖNERDİLER
17 Kasım 1922’de yapılan maç öncesinde ilginç bir durum yaşandı. Bu tarihte Kadıköy’de iki takım maça çıkacaktı. Ancak günlerce yağan yağmur nedeniyle saha adeta göle dönmüştü. Fenerbahçe Başkaptanı Galip Kulaksızoğlu, Galatasaray Kulübüne telefonla, “Saha çok kötü, maçı erteleyelim.” teklifinde bulundu.
Galatasaray Başkaptanı Necip Şahin, bu teklife, “Anamız bizi bugün için doğurdu Galip Bey. Gelip maçı oynayacağız.” yanıtını vererek ikna etti. Galatasaray, Kadıköy’e gelerek maça çıktı, Fenerbahçe de karşılaşmayı 3-0 kazandı.
BİRLEŞME DURUMU VE ORTAK TAKIM KURMA DÜŞÜNCESİ
İki kulübün kuruluşlarının ilk yıllarında birleşme durumlarının gündeme geldiği ve hatta başkanların ortak takım kurma konusunda anlaştıkları iddia edilmiştir.
Galatasaray Kulübü’nün resmi yayın organı Galatasaray dergisinin 2003 Şubat sayısında, Adnan Işık tarafından sunulan bir haberde, 1912 yılında Galatasaray Kulübü Başkanı Ali Sami Yen ile Fenerbahçe Kulübü Başkanı Hulusi Bey’in ortak imzayla kayıt altına aldıkları belgenin, iki kulübün birleşmeden de olsa yabancılara karşı ortak bir takım kurma konusundaki anlaşıyı gösterdiği ifade edilmiştir.
BİLEREK KAÇIRILAN PENALTI
23 Ocak 1925’te iki ekip arasında oynanan Vatan Gazetesi Kupası maçında dikkat çeken bir olay yaşandı.
Fenerbahçe’nin kazandığı penaltı sonrası atış öncesinde stadın büyük balkon kısmı çöktü. Fenerbahçeli Cafer Çağatay, bu olay sonrasında penaltıyı bilerek kaleci Ulvi Yanal’a teslim etti.
FENERSARAY…
1934’te Fenerbahçe ile Galatasaray, Türkiye’ye davet ettikleri yabancı takımlara birer kez hazırlık maçı yaptıktan sonra üçüncü maçı “Fenerbahçe-Galatasaray Karması” şeklinde oynadılar. Bu karmanın forması ise iki kulübün renklerinin birleşimi olan lacivert, sarı ve kırmızıdan oluşuyordu.
CANAYDIN’IN CENTİLMENLİK DERSİ
İki takım arasındaki maçların genelinde olaylar yaşanırken, Galatasaray Kulübü’nün merhum başkanı Özhan Canaydın, rekabete centilmence yaklaşımıyla takdir topladı.
6 Kasım 2002’de Kadıköy’de Fenerbahçe’nin 6-0’lık tarihi hezimete uğradığı maçta, başkanlık sıfatıyla derbiyi izleyen Özhan Canaydın, rakibinin gollerini alkışlayarak Fenerbahçeli yöneticileri kutladı. Bu centilmenlik gösterisi nedeniyle bazı tepkiler alsa da, Dünya Fair Play Konseyi (CIFP) tarafından 2002 Dünya Fair Play Ödülü’ne ve Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi (TMOK) tarafından düzenlenen Fair Play Sportif Davranış Ödülü’ne layık görüldü.
