7 Ekim 2023 tarihinden beri, İsrail’in Gazze Şeridi’ne gerçekleştirdiği hava, kara ve deniz saldırıları sonucunda 46 binden fazla masum insan hayatını kaybetmiştir. Bu süreçte, Gazze’deki durum giderek kötüleşmiş ve insanlık dramı boyutuna ulaşmıştır.
Sonunda, 19 Ocak 2024 tarihinde, İsrail ile Hamas arasında Gazze’de bir ateşkes ve esir takası konusunda mutabakata varılmıştır. Bu anlaşma, İsrail hükümeti tarafından onaylanarak yürürlüğe girmiştir.
Anlaşmaya göre Gazze’de ateşkesin, 19 Ocak 2024 tarihindeki günün 08:30’da (TSİ 09:30) başlaması kararlaştırılmıştır. Haaretz gazetesinin haberine göre, ateşkesin başlamasıyla birlikte, İsrail hava kuvvetleri Gazze üzerindeki gözlem faaliyetlerini askıya alacak ve bölgenin üzerindeki tüm uçuşları durduracaktır.
Ateşkesin 42 günlük ilk aşamasında, İsrail hava kuvvetlerinin esirlerin serbest bırakıldığı günlerde 12 saat, diğer günlerde ise 10 saat süreyle Gazze üzerindeki faaliyetlerini askıya alması planlanmaktadır. Anlaşmanın yürürlüğe girdiği ilk günde, esir takasının 16:00’dan (TSİ 17:00) sonra gerçekleştirilmesi beklenmektedir.
Times of Israel’in verdiği bilgilere göre, serbest bırakılacak 3 esir, Kızılhaç’a teslim edilecek ve daha sonra İsrail’e nakledilecektir. Bu süreçte, sağlık Bakanlığı’nın 6 hastaneyi İsrailli esirleri kabul etmek için hazırladığı bildirilmiştir.
İsrailli esirlerin teslim edilmesinin ardından, yaklaşık 90 Filistinli esirin de İsrail hapishanelerinden serbest bırakılması planlanmaktadır. Ancak, güvenlik makamlarının serbest kalan esirler için Filistinlilerin kutlama yapmasını engellemek amacıyla hazırlık yaptığı belirtilmektedir. Geçmişte, İsrail’in esir takası sonrası Filistinlilerin sevinç gösterilerinden rahatsızlık duyduğu bilinmektedir.
İsrail hükümetinin bakanlar kurulu toplantısından sonra yayınlanan karara göre, anlaşma kapsamında 33 İsrailli esire karşılık olarak 1167’si 7 Ekim 2023’ten sonra tutuklanan Gazze sakini Filistinli olmak üzere toplamda 1900’den fazla Filistinlinin serbest kalması beklenmektedir. Ayrıca, bazı Filistinli esirlerin sınır dışı edilmesi şartı da anlaşma metninde yer almaktadır.
İsrail, 7 Ekim’den itibaren gözaltında tutulan 19 yaşın altındaki tüm kadın ve çocukları da serbest bırakacaktır. Her bir İsrailli esir için 30 Filistinli esir ve her bir asker ya da güvenlik gücü için 50 Filistinli esirin serbest bırakılacağı duyurulmuştur.
Anlaşmanın ilk gününde 3, 7. gününde 4 ve sonraki her haftada 3 İsrailli esirin serbest kalması planlanmış, son hafta itibarıyla ise toplamda 14 İsrailli esirin bırakılması öngörülmüştür. Ateşkesin ilk aşamasının 16. gününde ise ikinci aşama için müzakerelere başlanacaktır.
Başta Başbakan Binyamin Netanyahu olmak üzere, üst düzey yetkililerin yaptığı açıklamalar, 42 günlük birinci aşamanın ardından İsrail’in Gazze’ye yönelik yoğun saldırılarını sürdürebileceği endişesini doğurmaktadır. Bu durum, bölgedeki ateşkesin sürdürülebilirliği hakkında soru işaretleri yaratmaktadır.
Anlaşma kapsamındaki serbest bırakılacak Filistinli esirlerin isimleri de yayımlanmıştır. 735 Filistinlinin arasında Aksa Şehitleri Tugayı
