İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) tarafından yürütülen uluslararası bir araştırma, gençlerin dijital teknoloji ile olan ilişkisine dair çarpıcı bulgular sunuyor.
Avrupa Birliği destekli “Technological Wellness Among Young People (TECHWELL)” projesinin bir parçası olarak Türkiye, Fransa ve İtalya’da yapılan çalışmalarda ergenlerin teknoloji kullanımları mercek altına alındı.
YÜZDE 91, TEKNOLOJİYİ EBEVEYN KONTROLÜ OLMADAN KULLANIYOR
Bu bağlamda, Türkiye, İtalya ve Fransa’da yaklaşık 1000 öğrenci, 400 öğretmen ve 400 veli üzerinde saha araştırması gerçekleştirildi. Araştırmadan elde edilen sonuçlar, ergenlerin yüzde 91’inin teknolojiyi ebeveyn denetimi olmaksızın kullandığını ortaya koydu. Ayrıca, 10 yaşından önce akıllı telefon kullanmaya başlayan bireylerin, 13 yaşından sonra telefon kullanmaya başlayanlara göre bağımlılık riski açısından iki kat daha fazla tehlike taşıdığı belirlendi.
EKRAN SÜRESİ BİLİNÇLİ OLARAK ARTIRILIYOR
İTÜ İşletme Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Adnan Veysel Ertemel, bu çalışmanın temelinin yaklaşık on yıl önce yayımladığı “Dijital Çağda İllüzyonel Pazarlama” adlı kitaba dayandığını ifade etti. Dijital platformların sanıldığı kadar nötr olmadığını belirten Ertemel, kullanıcıların ekran başında kalma sürelerinin bilinçli olarak artırıldığını aktardı.
Eğitimler düzenleyerek gençlere teknolojiyi daha bilinçli kullanma yolları hakkında pratik bilgiler sunduklarını ve bu çalışmaların akademik yayınlarla desteklendiğini vurguladı.
“BAĞIMLILIK DÜZEYİNE ULAŞMA ORANI YÜZDE 21”
İTÜ’nün yürüttüğü “TECHWELL” projesi, Türkiye’den İstanbul Valiliği, İtalya’dan Padova Üniversitesi ve Fransa’dan UPEC Üniversitesi’nin de aralarında bulunduğu yedi ortakla gerçekleştiriliyor. Bu proje, 15-17 yaş grubu ergenlerin teknoloji kullanım alışkanlıklarını dönüştürmeyi hedefleyen uygulamalı eğitimler içeriyor.
Araştırmalarında önemli bulgular elde ettiklerini belirten Ertemel, teknolojiyi kullanma yaşının ne kadar erken başlaması durumunda problemli kullanım oranının da o kadar artığını belirtti. 10 yaşından önce akıllı telefon kullanmaya başlayanların, 13 yaşından sonra kullananlara göre bağımlılık riskinin iki kat fazla olduğunu aktaran Ertemel, ergenlerin yüzde 91’inin teknolojiyi ebeveyn denetimi olmadan kullandığını, yüzde 82’sinde problemli kullanım gözlemlendiğini ve bu kullanımın bağımlılıkla sonuçlanma oranının yüzde 20-21 civarında olduğunu sözlerine ekledi.
GELİŞMELERİ KAÇIRMA KORKUSU KIZLARDA DAHA YAYGIN
Doç. Dr. Ertemel, araştırmada cinsiyete göre farklı dijital bağımlılık türlerinin öne çıktığını, sosyal medya bağımlılığının kız öğrencilerde, dijital oyun bağımlılığının ise erkeklerde daha fazla görüldüğünü vurguladı. Ayrıca, “Gelişmeleri Kaçırma Korkusu (FOMO)” olarak bilinen durumun kızlarda daha yaygın bir şekilde yaşandığı ifade edildi.
Fransa’da bazı yasal düzenlemelere rağmen dijital bağımlılık sorununun benzer düzeyde devam ettiğini belirten Ertemel, bu durumun yasaların tek başına sorunu çözmeye yeterli olmadığını gösterdiğini dile getirdi. Dijital bağımlılığın öğrencilerin akademik başarıları üzerinde olumsuz etkilere yol açtığı, akıllı telefon bağımlılığının ders başarılarını doğrudan etkilediği belirtildi.
TELEFON KULLANICILARININ YARISI 30 DAKİKADA BİR TELEFONUNU KONTROL EDİYOR
Doç. Dr. Ertemel, 2021 yılında 6-15 yaş grubundaki dijital teknoloji kullanım oranının yüzde 82 iken 2024’te bu oranın yüzde 92’ye yükseleceğini ifade etti. Ayrıca, telefon kullanıcılarının neredeyse yarısının 30 dakikada bir telefonunu kontrol ettiğini aktaran Ertemel, 15-17 yaş aralığındaki lise öğrencileri için hazırlanan çalışmaya göre gençlerin yüzde 81,4’ünün problemli akıllı telefon kullanımı belirtileri gösterdiğini ve bu grubun yüzde 20’sinin yüksek bağımlılık riski taşıdığını değerlendirdi.
Projenin bir yıl süresi kalırken, pilot eğitimlerin geri bildirimlere göre geliştirileceği vurgulandı. Tüm proje çıktıları ve eğitim materyalleri, TECHWELL’in internet sitesinden daha geniş kitlelere ulaşması için paylaşılacak.
