İran ile İsrail arasındaki çatışmaların sona ermesi için bir ateşkes sürecinin başladığına dair önemli gelişmeler yaşandı.
İsrail’e açık destek vererek İran’daki üç nükleer tesise saldırı emrini veren ABD Başkanı Donald Trump, çatışmaların 12. gününde Katar’ın arabuluculuğuyla ateşkese ulaşıldığını duyurdu.
NBC’ye verdiği röportajda Trump, İsrail ve İran arasındaki ateşkesin “daimi” olmasını umduğunu belirtti.
“ATEŞKES DAİMİ OLACAK”
Devam eden çatışmaların durumun daha da kötüleşmesine ve “tüm Orta Doğu’yu tahrip etmesine” yol açabileceğini savunan Trump, iki ülke arasında sağlanan ateşkesin kritik önemine işaret etti.
Trump, iki tarafın da ateşkes talebinde bulunduğunu ifade ederek, “Bugün Amerika için harika bir gün, Orta Doğu için mükemmel bir gün. Sorunu çözdüğüm için mutluyum. Bu ateşkesin sonsuza kadar süreceğine inanıyorum. Artık çatışmalara dair hiçbir tehdit yok.” dedi.
İŞARETLERİNİ VERDİ
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, Trump’ın ilan ettiği ateşkes anlaşması hakkında yaptığı ilk açıklamada, “Şu anda İsrail ve İran arasında herhangi bir ateşkes veya askeri operasyonların durdurulmasına ilişkin bir anlaşma mevcut değil.” ifadesini kullandı.
Arakçi, “Askeri operasyonlarımıza son verme konusunda nihai bir karar daha sonra alınacak.” şeklindeki sözleriyle ateşkes koşullarının henüz netleşmediğini belirtti.
İKİ TARAF ATEŞKESİ DUYURDU
İsrail radyosu, ateşkesin resmi olarak başladığını açıklamasının ardından İran’ın 5. kez ülkeye füze saldırısında bulunduğunu bildirdi.
İsrail, saldırılara karşılık vermeyeceklerini söyleyerek, 9 kişinin hayatını kaybettiğini ve çok sayıda yaralı bulunduğunu duyurdu.
İran Fars Haber Ajansı ise, Hamaney rejiminin ateşkes şartlarını kabul ettiğini ve ateşkesin 07.30’da (TSİ 07.00) yürürlüğe girdiğini açıkladı.
İran’ın ateşkesi duyurmasının ardından, İsrail halkına sığınaklardan çıkıp normal yaşamlarına dönmeleri için çağrıda bulunuldu. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ateşkesin resmen kabul edildiğini bildirdi.
Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, “Ateşkesi kabul ediyoruz. İsrail saldırmazsa biz de saldırmayız. Bu savaşın başlatanı İsrail’dir.” şeklinde açıklamada bulundu.
ATEŞKESİN ŞARTLARI
Ateşkes, 07:30 itibarıyla devreye girdi ve ilk koşul olarak İran’ın tüm askeri operasyonlarını durdurması bekleniyor.
ABD, İran’a 07:00’de, 07:30’a kadar tüm askeri faaliyetlerini sonlandırması için süre tanıdı.
Ateşkesin kabul edilmesinin ardından İran’ın tüm hava, füze ve insansız hava aracı (İHA) saldırılarını durdurması gerekecek.
İsrail, İran’ın silah bırakmasından 12 saat sonra yani 24 Haziran 16.00 GMT (İsrail saatiyle 19.00) itibarıyla ateşkese katılacak.
Ateşkes süresince İran, Tahran ve diğer etkilenen bölgelerde insani yardım dağıtımına izin verecek.
Birleşmiş Milletler, bu insani yardım koridorlarının açılmasını denetlemek amacıyla bir gözlemci ekibi gönderecek.
24 Haziran, ateşkes hazırlık süreci olarak belirlenirken, 25 Haziran ise ateşkesin resmi olarak yürürlükte olacağı ve gerilim yaşanmayacağı bir gün olarak öngörülüyor.
DENETİM MECANİZMASI KURULACAK
Katar ve BM aracılığıyla, tarafların gerilimi azaltmak ve yeni bir çatışmayı önlemek amacıyla dolaylı görüşmelere devam edileceği bildirildi.
İran Dışişleri Bakanlığı, yapılan görüşmelerin “İsrail’in nükleer tesislere yönelik saldırılarından doğan zararların tazminini” de kapsayacağını ifade etti.
Ateşkesin uygulanmasını denetlemek için BM Güvenlik Konseyi’nin geçici bir izleme mekanizması oluşturacağı açıklandı.
Anlaşmaya göre, İsrail, İran’ın nükleer programını yeniden başlatmaması gerektiğinin altını çizerken; İran, İsrail’in “egemenlik ihlallerine” son vermesini ve ABD’nin bölgedeki askeri varlığını azaltmasını talep ediyor.
