21. yüzyılın en büyük astronomik hedeflerinden biri olan ötegezegen arayışında, James Webb Uzay Teleskobu (JWST) önemli bir dönüm noktasına ulaştı.
Teleskop, ilk defa yeni bir ötegezegenin doğrudan görüntülenmesine olanak tanıdı. TWA 7 b adı verilen bu ötegezegen, bir yıldızın enkaz diski içerisinde yer alıyor ve doğrudan görüntüleme yöntemiyle tespit edilen en düşük kütleli ötegezegen unvanına sahip.
“KENDİ SİSTEMİMİZİ ANLAMAMIZDA HEYECAN VERİCİ BİR ADIM”
Johns Hopkins Üniversitesi ve Uzay Teleskobu Bilim Enstitüsü’nden Mathilde Malin, bu önemli keşifle ilgili yaptığı açıklamasında, “Bu teleskop, Güneş Sistemi’mizdekilere benzer kütleye sahip gezegenleri görüntülememizi sağlıyor. Bu, gezegen sistemlerini ve dolayısıyla kendi sistemimizi anlamamızda heyecan verici bir adım.” dedi.
NASIL GÖRÜNTÜLENDİ?
Düşük kütleli ötegezegenlerin detaylı görüntüleme işlemi oldukça zorlu bir ihtiyaç. Yeni oluşmakta olan gezegenler belirli bir parlaklık düzeyine sahip olsalar da, doğdukları yıldız sistemleri kadar ışıltılı değiller. Ayrıca, Dünya’ya olan uzaklıkları ve kendi yıldızlarına yakınlıkları, sinyallerinin teleskoplar tarafından algılanmasını güçleştiriyor.
Bu zorluğun üstesinden gelmek için bilim insanları teleskoba koronagraf adı verilen özel bir aparat ekledi. Koronagraflar, yapay bir tutulma oluşturarak yıldız ışığını engelleyip çevresindeki gezegenlerin görünmesini sağlıyor. Geçmişte, teleskoplar yalnızca bir ötegezegenin dolaylı etkilerini belirleyebiliyordu; doğrudan görüntü almak ise imkânsızdı.
YENİ UFUKLAR AÇIYOR
Düşük kütleli bir ötegezegenin doğrudan görüntülenmesi, James Webb Uzay Teleskobu’nun potansiyelini ortaya koymakla kalmıyor, aynı zamanda astronomi camiasında yeni bir dönüm noktası başlatıyor. Araştırmacılar, gelecekte Jüpiter’in yalnızca yüzde 10’u kadar kütleye sahip olan daha küçük gezegenleri görüntülemeyi amaçlıyor.
Bu büyük galaktik başarı, ötegezegen araştırmalarının ne denli önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne sererken, uzay tabanlı ve yeryüzündeki teleskop teknolojilerinin sürekli gelişiminin kritik önemini de vurguluyor.
