Sofralarımızda yer alan meyve ve sebzeler, görüldüğü kadar zararsız olmayabilir. Bitki hastalıklarını önlemek, ürün verimliliğini artırmak ve raf ömrünü uzatmak için yaygın olarak kullanılan pestisitler, önerilen miktarların üzerinde kullanıldığında sağlık açısından ciddi tehlikeler doğurabiliyor. Kimyasallardan korunmak isteyen bireyler ise doğaya ve geleneksel yöntemlere yöneliyor. Japonların meyve temizleme tekniği de bu bağlamda dikkat çekiyor.
SIRADAN YIKAMA YETMEYEBİLİR
Bahar aylarının vazgeçilmezi olan çilek, parlak kırmızı rengiyle iştah açarken, yüzeyine yapışan kimyasal kalıntılar, sağlığı tehdit eden bir unsur haline gelebiliyor. Basit musluk suyu ile yapılan yıkama işlemleri çoğu zaman etkisiz kalıyor. Japonya’daki çevre sağlığı araştırma kuruluşları tarafından yürütülen analizler, sıradan yıkama işlemlerinin ardından çileklerin büyük kısmında hala pestisit izlerinin bulunduğunu ortaya koyuyor.
ETKİLİ TEMİZLİK YÖNTEMİ
Japon mutfak kültüründen ilham alan ve bilimsel temellere dayanan doğal bir karışım, bu sorunun etkili bir çözümünü sunuyor. Uygulaması oldukça basit: Ilık su, tuz ve kabartma tozu kullanarak bu karışımı hazırlamak yeterli.
JAPON USULÜ TEMİZLİK
Çilekleri saplarını koparmadan yıkama kabına yerleştirin. Bu aşama, meyvenin iç kısımlarına su girmesini engelleyerek bozulmasını önlüyor.
Her litre ılık suya birer çay kaşığı tuz ve kabartma tozu ekleyin. İyice karıştırarak çözündürün.
Meyveleri bu karışımda yaklaşık 10 dakika bekletin.
Sonrasında, soğuk akan su altında iyice durulayın. Bu yöntemle yüzeyde bulunan pestisit, mikrop ve toz gibi zararlı kalıntıların büyük bir kısmı, meyve dokusuna zarar vermeden ortadan kaldırılabiliyor. Yalnızca çileklerde değil; böğürtlen, ahududu ve yaban mersini gibi diğer çilekgillerde de etkili olduğu bildirilmekte.
BİLİMSEL GÖRÜŞLER
Tam anlamıyla temizlenmek her zaman mümkün olmasa da, bilim insanları bu tür doğal yöntemlerin kimyasal kalıntıları önemli ölçüde azaltabildiğini vurguluyor. Açık erişimli bilimsel yayınlarda yer alan bulgulara göre:
Basit musluk suyuyla yapılan 1–2 dakikalık yıkama işlemi, bazı pestisit türlerinde %40–60 arasında bir azalma sağlayabiliyor.
Yapraklı sebzeler üzerinde gerçekleştirilen bir çalışma, sadece durulama ile toplam kalıntının %43,7 ile %77’si arasında bir kısmının yok edilebildiğini gösteriyor.
ScienceDirect’te yayımlanan araştırmalar, ozon mikrobaloncuklarıyla yapılan temizlik sonuçlarının çilek, kiraz ve kayısıda %80’in üzerinde pestisit giderimi sağladığını ortaya koyuyor.
Nano Letters dergisine göre, yıkama işlemi yüzeyde etkili olsa da, özellikle sert kabuklu meyvelerde (örneğin elma) iç tabakalardaki kimyasallar için en etkili çözümün kabuğun soyulması olduğu belirtiliyor.
RİSKİ AZALTMAK MÜMKÜN
Pestisit kalıntılarından tamamen kurtulmak neredeyse imkânsızdır. Ancak, doğru yıkama yöntemleriyle bu risk büyük ölçüde azaltılabilir. Tuz ve kabartma tozu karışımı, ozonlu su veya ultrasonik temizlik yöntemlerinin bir arada kullanılması durumunda %80–90 oranında başarı sağlamak mümkündür. Hem doğaya hem sağlığa duyarlı bu uygulamalar, modern mutfakların vazgeçilmezleri arasında yer almakta.
