Demans, günümüzde önemli bir sağlık sorunu olarak kabul edilmekte ve sadece yaşlı bireylerde değil, aynı zamanda gençler arasında da görülebilmektedir. Bu duruma örnek olarak, ünlü ABD’li aktör Bruce Willis’in 67 yaşında demans nedeniyle kariyerine son vermek zorunda kalması gösterilebilir. Bu durum, demansın ne kadar yaygın bir sorun haline geldiğinin altını çizmektedir.
Harvard Üniversitesi’ne bağlı T.H. Chan Halk Sağlığı bölümünden bir grup araştırmacı, işlenmiş kırmızı et ürünlerinin, özellikle sosis ve salamın, fazla tüketilmesinin demans riskini artırabileceğini ortaya koymuştur. Bu araştırmanın bulguları, “Amerikan Nöroloji Akademisi” dergisinde yayımlanmıştır. Araştırma, demans tanısı olmayan toplam 134 bin kişi üzerinde gerçekleştirilmiştir.
Bu araştırmaya katılan kişilerin ortalama yaşı 49 olup, her 2 ila 4 yılda bir yemek yeme alışkanlıklarını takip eden bir gıda günlüğü doldurmaları istenmiştir. Araştırmacılar, katılımcıları günlük kırmızı et tüketimlerine göre üç gruba ayırmışlardır: “az miktarda tüketen”, “orta miktarda tüketen” ve “fazla miktarda tüketen”. Bu kategorize etme işlemi, tüketim kalıplarını daha iyi anlamak adına yapılmıştır.
Çalışma sonucunda, işlenmiş kırmızı et ürünlerini “fazla miktarda tüketen” bireylerin, ilerleyen yıllarda demans tanısı alma riskinin, “az miktarda tüketen” bireylere oranla yüzde 13 daha fazla olduğu belirlenmiştir. Ancak, işlenmemiş kırmızı et tüketiminde bu tür bir risk farkı gözlemlenmemiştir. Yani, işlenmemiş kırmızı etin fazla tüketilmesi demans riskini artırmamaktadır.
Araştırmanın diğer bir ilginç bulgusu ise, belirli yiyeceklerin demans riskini azaltma potansiyelidir. Günde bir porsiyon işlenmiş kırmızı et yerine bir porsiyon kuruyemiş ya da baklagil tüketenler, demans riskini yüzde 19 oranında azalttığı gözlemlenmiştir. Ayrıca, balık tüketiminin riski yüzde 28 oranında, beyaz et tüketiminin ise yüzde 16 oranında azalttığı vurgulanmıştır. Bu bulgular, dengeli ve sağlıklı bir beslenmenin önemini bir kez daha ortaya koymaktadır.
İngiltere’de 500 bin kişi üzerinde yapılan bir başka çalışmada ise, günde 25 gram işlenmiş et tüketenlerde Alzheimer riski yüzde 44 oranında artarken, günde 50 gram işlenmiş et tüketenlerin bu riskinin yüzde 19 azaldığı saptanmıştır. Bu çalışmalar, işlenmiş etlerin tüketimi ile demans ve Alzheimer arasında doğrusal bir ilişki olduğunu göstermektedir.
Sonuç olarak, demans ve Alzheimer gibi rahatsızlıkların artışı, sağlıklı beslenme alışkanlıklarının ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne sermektedir. İşlenmiş kırmızı etten kaçınarak, daha sağlıklı alternatifler tercih edilmesi, demans riskini azaltmak adına önemli bir adım olabilir.
