12 Nisan gecesi Malatya’da meydana gelen zirai don olayı, 50 binden fazla ailenin geçim kaynağı olan kayısı üretimini tamamen etkiledi. Çiftçilerin en önemli gelir kaynağının aniden kaybolması, gözleri TARSİM’e çevirdi.
İşte Malatya’nın acı TARSİM durumu!
Malatya’da toplamda 19 bin 500 TARSİM poliçesi düzenlendiği, bu poliçelerin yalnızca 8 bin 720’sinin kayısı üreticilerine ait olduğu belirtildi. Bu durum, kayısı üreticisinin sadece yüzde 20’sinin ağaçlarını sigortalatmış olduğunu gösteriyor. Ayrıca, sigorta yaptıran çiftçilerin çoğunun poliçelerinin yalnızca dolu hasarını kapsadığı, zirai donun kapsam dışı kaldığı dikkat çekiyor. Poliçe sayısının düşüklüğü ise endişe verici bir tablo sergiliyor.
Malatya’da sigortalılık oranı ne durumda? Çiftçiler TARSİM’e neden temkinli yaklaşıyor? TARSİM mevzuatı çiftçilere ne ifade ediyor? Bu soruların yanıtını YASEL Sigorta sahibi Enver Kiraz veriyor.
Çiftçilerin TARSİM’den uzaklaşmasının sebepleri
Malatya’daki sigortalılık oranının düşük olduğunu belirten Kiraz, kayısı üreticisinin TARSİM’e gitmekte çekingen davrandığını vurguladı. Kiraz, bu durumu adım adım şöyle açıkladı:
“Birinci sebep, poliçe fiyatlarının çok yüksek olması. Sıra dışı rakamlarla karşılaşılıyor. Devlet destekli olduğu söyleseler de poliçe bedelleri yine de aşırı yüksek. Bu kadar fazla olmaması gerekiyor.”
“İkinci sebep ise, çiftçilerin yeterli randımanı alamaması. Bahçeye gelen eksper, bir yıl fizyolojik dökülme, başka bir yıl verim düşüklüğü gibi gerekçelerle gidiyor. Dolayısıyla çiftçi, poliçesinin getirisini elde edemiyor.”
“Üçüncü olarak, TARSİM’den gelen geri dönüşler oldukça düşük kalıyor. Örneğin, bir çiftçi dondan sadece poliçesinin üçte birini geri alabiliyor. 100.000 TL ürün sigorta ettirildiğinde en fazla 300.000 TL geri alabiliyor. Hatta yüzde 100’ü yanarsa bile bu rakam geçerli.”
“Dördüncü neden, gelen eksperlerin adaletsiz davranması. Bu tutum nedeniyle çiftçiler çoğu donda ve doluda ödeme alamıyor. Bu durum, çiftçileri TARSİM’den uzaklaştırıyor. Uzaklaşma ile birlikte sigortalılık oranı yüzde 15-20 seviyelerinde kalıyor.”
“Son olarak, eğer çiftçinin bahçesi 5 yıl üst üste don alıyorsa, 6. yıl yaptırdığı sigortadan çok az bir geri dönüş alabiliyor. Bu da çiftçi için yapılacak sigortanın anlamını azaltıyor.”
Hangi şartlar altında çiftçi TARSİM’e yönelecek?
Çiftçilerin ürünlerini sigortalatmalarının yolu TARSİM sisteminin Meclis tarafından yeniden düzenlenmesi gerektiğini belirten Enver Kiraz, açıklamalarını şu şekilde tamamladı:
“Çiftçileri sigorta yapmaya teşvik etmek için TARSİM’de bazı iyileştirmeler yapılmalı. Meclis, sigorta poliçelerini daha uygun ve cazip hale getirmelidir. Aksi takdirde, düşük sigortalılık oranları devam edecek, çiftçiler doğal afetlerde mağdur olmaya devam edecektir.”
