Stockholm Uluslararası Barış Araştırma Enstitüsü (SIPRI), 2025 yılına ilişkin raporunu yayımladı ve bu rapor, küresel güvenlik ortamında alarm verici bir durum sergiliyor.
Yeni verilere göre, dünya genelindeki toplam nükleer silah sayısı Ocak 2025 itibarıyla 12 bin 241’e ulaştı. Bu silahların yaklaşık yüzde 90’ı ise Rusya ve Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunuyor.
Daha korkutucu olan ise, uzun yıllardır süren cephaneliklerin küçülme eğiliminin sona ermesi ve ülkelerin nükleer silahlarını modernize etme, genişletme ve konuşlandırma yönündeki faaliyetlerini hızlandırması.
SIPRI, bu durumun siber uzay, dış uzay ve yapay zeka gibi yenilikçi teknolojilerin silahlanmasına yol açabileceği konusunda önemli bir uyarıda bulundu.
SIPRI Direktörü Dan Smith, “Faaliyette olan nükleer savaş başlıklarının sayısı artmaya başladı.” diyerek mevcut durumun ciddiyetine dikkat çekti.
‘YAPAY ZEKANIN NÜKLEER SİLAH KOMUTA SİSTEMLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ’
SIPRI’nin 2025 raporu, nükleer silahların sayısı kadar, bu silahların komuta sistemlerinde yapay zekanın giderek artan rolüne de dikkat çekiyor. Otomasyonun, fırlatma kararlarını nasıl etkileyebileceği üzerine ciddi alarm zilleri çalıyor.
Dan Smith, bu konuyla ilgili endişelerini dile getirerek, “Eğer nükleer silahların fırlatılması kararı tamamen yapay zekaya bırakılırsa, gerçek kıyamet senaryolarına yaklaşmış oluruz.” ifadelerini kullandı.
Bu uyarı, nükleer cephanelikler üzerindeki tamamen yapay zeka kontrolünün insanlığı geri dönülemez bir felakete sürükleyebileceğini vurguluyor.
KÜRESEL NÜKLEER SİLAH STOKLARI
Ocak 2025 itibarıyla toplam 12 bin 241 nükleer savaş başlığından yaklaşık yüzde 90’ı Rusya’nın (~4 bin 380 adet) ve ABD’nin (~3 bin 708 adet) elindedir. Bu devasa stokların hemen arkasında, son iki yılda cephaneliğine 100 yeni başlık ekleyerek stokunu yaklaşık 600’e çıkaran Çin yer almaktadır; Pekin’in stokunun 2032 yılına kadar 1.000’e ulaşması bekleniyor.
Diğer nükleer güçler ise sırasıyla Fransa (~290), İngiltere (~225), Hindistan (~180), Pakistan (~170), İsrail (~90) ve Kuzey Kore (~50) şeklindedir. Toplam stokun 9 bin 614 savaş başlığı askeri kullanım için hazır beklerken, yaklaşık 2 bin 100’ü (çoğunluğu Rusya ve ABD tarafından) yüksek alarm seviyesindeki balistik füzelere yerleştirilmiştir.
Ayrıca, SIPRI, Çin’in barış zamanında füzelere savaş başlıkları yerleştirebileceği bilgisini paylaşarak bu durumun bir ilk olduğunu belirtti.
YENİ SİLAHLANMA YARIŞI
SIPRI, bir sonraki nükleer silahlanma yarışının yalnızca sayılarla değil, yeni teknolojilerle de şekilleneceği konusunda uyarıyor. Bu yeni yarışta, siber uzayda, dış uzayda ve giderek daha fazla yapay zeka destekli teknolojilerle rekabetin ön planda olacağı öngörülüyor.
Enstitü, nükleer modernizasyonun ve dijital sistem entegrasyonunun, yeterli uluslararası denetim ve şeffaflık olmadan hızla ilerlediğini belirtti. Bu durum, potansiyel olarak yanlış hesaplamalar veya teknik arızalar sonucu nükleer çatışma riskini artırabilir.
ACİL EYLEM ÇAĞRISI
Yükselen jeopolitik gerginlik ve yeni teknolojilerin nükleer sistemleri daha karmaşık ve kırılgan hale getirdiği bir dönemde, SIPRI, küresel iş birliği, şeffaflık ve silah kontrolü konularında acil bir çağrıda bulunuyor.
Direktör Dan Smith, “Jeopolitik için son derece tehlikeli ve istikrarsız bir dönemde yeni bir nükleer silahlanma yarışının uyarı işaretlerini görüyoruz.” sözleriyle durumu bir kez daha vurguladı.
Rapordaki veriler ve uyarılar, dünya liderlerinin nükleer silahların kontrolü ve yapay zekanın askeri uygulamaları konularında dikkatli ve sorumlu adımlar atmaları gerektiğini açıkça göstermektedir.
