İran’ın başkenti Tahran’da gerçekleştirilen bir etkinlikte Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, ABD Başkanı Donald Trump’ın uyguladığı baskılar ve tehditlerle ilgili değerlendirmelerde bulundu. Pezeşkiyan, Trump’ın uluslararası ilişkilerdeki tutumunu eleştirerek, bunun bir tehdit ve zorlama yöntemi olduğunu vurguladı. Türkiye’nin Tahran’daki bu önemli etkinliğinde, Trump’ın yaklaşımının tüm dünya için tehlikeli olduğunu belirtti.
Pezeşkiyan, Trump’ın Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelensky’e karşı sergilediği tutumu da eleştirerek, “Trump’ın Zelensky’e yaptığından insan gerçekten utanıyor.” şeklinde ifadelerde bulundu. Bu eleştiriler, Trump’ın dış politikadaki zayıf ve onur kırıcı davranışlarına bir tepki olarak değerlendiriliyor. İran Cumhurbaşkanı, ABD yönetiminin uluslararası düzeyde baskı kurmaya çalıştığını ve bu tür eylem ve söylemlerin kabul edilemez olduğunu dile getirdi.
Trump’ın müzakere çağrısına da değinen Pezeşkiyan, “‘Biz emrediyoruz, siz bunu yapacaksınız, bunu yapmayacaksınız, yoksa sorun çıkarırım’ diyor. Tehdit ediyorsan ben (müzakereye) gelmiyorum. Git ne halt etmek istiyorsan et.” diyerek sert bir yanıt verdi. Burada dikkat çeken nokta, İran yönetiminin ABD’nin tehditkâr yaklaşımına karşı net bir duruş sergileme kararlılığıdır. Pezeşkiyan’ın bu çıkışı, uluslararası diplomasi açısından ne kadar önemli olduğu değerlendirilmektedir.
Trump, 7 Mart 2025 tarihinde Fox Business Network’e verdiği bir röportajda, İran lideri Ali Hamaney’e bir mektup gönderdiğini açıklamıştı. Trump, yaptığı açıklamada, “Onlara, ‘Umarım müzakere edersiniz çünkü askeri olarak girmemiz gerekirse bu korkunç bir şey olacak’ diyen bir mektup yazdım.” ifadelerini kullanmıştı. Bu durum, Washington’un Tahran üzerinde psikolojik bir baskı oluşturmaya çalıştığını gösteriyor.
Ancak İran’ın New York’taki Birlemiş Milletler (BM) Daimi Temsilciliği, Trump’ın mektup gönderdiği açıklamasına cevap vererek, “Şu ana kadar böyle bir mektup almadık.” yanıtını vermişti. Daha sonraki dönemlerde bir Amerikalı yetkili, “Trump mektubu yazdı ama henüz göndermedi.” diyerek konunun ciddiyetini artıran bir boyut kazandırdı. Bu durum, Trump hükümetinin İran ile gerçekleştirilmesi gerekiyormuş gibi görünen müzakere çabalarının ne ölçüde ciddi olduğu konusunu sorgulatmaktadır.
İran lideri Ali Hamaney, Trump yönetiminin güvenirliğini sorgulayarak, müzakereleri yasakladığını belirtti. Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi ve üst düzey diğer İranlı yetkililer de sıklıkla Amerikalıların müzakerelerde baskı ve tehdit yöntemini kullanarak masaya gelmeye çalıştıklarını ifade ediyorlar. İran yönetimi, bu tür tehditlerle bir müzakere sürecine girmeyerek, kesin bir tavır sergiliyor.
Son olarak 8 Mart’ta Hamaney yaptığı bir konuşmada, ABD’nin müzakere talebiyle aslında kendi isteklerini dayattığını ve bu durumu İran’ın kabul etmeyeceğini ifade etti. Bu ifadeler, İran yönetiminin dış politikada ne kadar kararlı bir duruş sergilediğini açıkça ortaya koymaktadır. İran’ın bu tavrı, bölgedeki jeopolitik dinamikleri de etkileyen bir durum haline geldiği düşünülmektedir.
