Polonya, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin (UCM) hakkında tutuklama kararı çıkardığı İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun, 27 Ocak 2025 tarihinde yapılacak Auschwitz toplama kampının özgürleştirilmesinin 80. yıl dönümü törenlerine katılması durumunda, UCM kararını uygulamayacağını duyurdu. Bu açıklama, Polonya’nın madde hukukuna ve insan haklarına ilişkin hassas dengeler kurmaya çalıştığının bir göstergesi olarak yorumlanıyor.
“TÖRENE KATILACAK HERKESİN GÜVENLİĞİ SAĞLANACAK”
Polonya Başbakanı Donald Tusk, konu hakkında yaptığı açıklamada, törene katılacak tüm misafirlerin güvenliğini sağlama taahhüdünü dile getirdi. Tusk, “Günlerdir Auschwitz’deki bu önemli yıldönümüne katılmak isteyen herkesin güvenli bir şekilde konaklamasını garanti edecek bir yaklaşım üzerinde çalışıyoruz. Bu, özellikle İsrail devleti temsilcileri için geçerli.” ifadelerini kullandı. Tusk, katılımcı kim olursa olsun, ister başbakan isterse bakan olsun, güvenliklerinin sağlanacağını ve tutuklama yapılmayacağını belirtti.
Tusk, meseleye dair hassasiyetin altını çizerken, UCM’nin kararına saygı duyulması gerektiğinin yanı sıra, Auschwitz gibi bir yerde İsrail liderlerinin güven içinde bulunma hakkının da açık bir gereklilik olduğunu ifade etti. Bu çerçevede, Adalet ve Dışişleri Bakanlarına konuyla ilgili bir karar taslağı hazırlamaları için talimat verdi.
“MAKUL OLANI DÜŞÜNÜYORUM”
Gazetecilerin, Netanyahu’nun tutuklanmaması durumunda uluslararası tepkilerden endişe duyup duymadığı yönündeki sorularını yanıtlayan Tusk, “Ben, korkulara göre değil, makul olduğunu düşündüğüm kararlara göre hareket ederim. İsrail liderlerinin Auschwitz törenlerinde bulunmaması düşünülemez.” şeklindeki ifadeleriyle durumu netleştirdi.
Bu bağlamda, Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda da Başbakan Tusk’a, Netanyahu’nun törenlere katılabilmesi için özel bir istisna yapılmasını talep etti. Duda, “Eğer İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu bu törenlere katılmak istediğini beyan ederse, Polonya hükümeti UCM’nin Kasım 2024’te aldığı tutuklama kararına rağmen kendisinin topraklarımızda güvenli bir şekilde bulunmasını garanti etmelidir.” dedi.
Bu durum, UCM’nin 21 Kasım 2024 tarihinde, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında, Gazze’de işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar gerekçesiyle tutuklama kararı çıkardığı iddialarını beraberinde getiriyor. UCM’ye taraf bir ülkeye seyahat etmeleri durumunda, Netanyahu ve Gallant’ın o ülkenin yetkilileri tarafından tutuklanarak mahkemeye teslim edilmeleri gerekiyor.
Sonuç olarak, Polonya’nın bu tutumu, hem uluslararası hukuk çerçevesinde hem de tarihsel yükümlülükler açısından oldukça tartışmalı bir konu olarak gündeme gelmektedir. Bu durum, uluslararası ilişkilerde hassasiyeti artırırken, aynı zamanda Auschwitz gibi geçmişin derin yaralarını hatırlatan bir mekanın söz konusu olması sebebiyle daha da karmaşık bir hal almaktadır.
Yavuz Yıldırım
Haber Müdürü
