Yıllar sonra meydana gelen bir buluş…
Dr. Leah Veronese, Oxford Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Fakültesi’nde, Shakespeare’in 116. sonesinin oldukça nadir bir el yazması kopyasını keşfetti.
EL YAZMASI ESER
Bu el yazması, 17. yüzyıla ait bir şiir derlemesinin içinde bulunarak, Ashmolean Müzesi’nin kurucusu Elias Ashmole’un kişisel arşivinde yer aldı.
Şimdiye kadar tespit edilen sadece ikinci el yazması kopya olması, bu keşfi daha da önemli kılıyor.
Shakespeare’in en popüler eserlerinden biri olmasına rağmen, dönemi içinde pek fazla ilgi görmediği düşünülüyor.
ŞİİR SİYASAL AMAÇLA YENİDEN DÜZENLENMİŞ
Bulunan bu versiyonun en ilginç yönü, eserin İngiliz İç Savaşı sırasında siyasi amaçlar doğrultusunda yeniden uyarlandığıdır.
Sone, o dönemde yasaklanmış Noel ilahileri ve siyasi hicivlerle birlikte yer almakta. Ayrıca bu eser müziğe de uyarlanmış durumda.
Henry Lawes tarafından bestelenen şarkı formundaki uyarlamanın sözleri, New York Halk Kütüphanesi’nde yer alan bir şarkı kitabında bulunuyor.
El yazmasında yalnızca sözler mevcut olup, uyarlamada Shakespeare’in orijinal dizeleri değiştirilmiş ve yedi yeni dize eklenmiş.
İŞTE O SÖZLER
Örneğin, orijinal açılış:
Let me not to the marriage of true minds
Admit impediments; love is not love
Which alters when it alteration finds
Türkçesi:
Gerçek zihinlerin birleşmesine engel tanımayayım,
Aşk değildir aşk, değiştiğinde değişen.
Bu sözler şu şekilde değiştirilmiş:
Self-blinding error seize all those minds
Who with false appellations call that love
Which alters when it alterations finds
Türkçesi:
Kendi kendini kör eden yanılgı sarsın o zihinleri,
Değiştikçe değişen şeye aşk diyenleri,
Yanlış adlarla o sevdayı adlandıranları.
AŞK ŞİİRİNDEN SİYASİ BİLDİRİME
Dr. Veronese, keşif sırasında el yazmasını incelerken bu dizelerin Shakespeare’in 116. sonesine benzediğini fark etti. Ancak el yazmasının katalogda yalnızca “aşkın sadakati üzerine” olarak tanımlandığını belirtti.
Shakespeare isminin katalogda yer almaması ve eklenen dizelerin eserin yüzyıllar boyunca görmezden gelinmesine yol açtığını ifade etti.
Uzmanlarla görüşen Dr. Veronese, esere eklenen dizelerin yalnızca şarkı formuna uygun olmadığını, aynı zamanda dönemin siyasi atmosferine de işaret ettiğini belirtti.
Kraliyet yanlısı şairlerin yer aldığı bir koleksiyonda bulunması, bu dizelerin romantik aşktan ziyade dini ve siyasi sadakati vurgulayan bir mesaj taşıdığını gösteriyor.
Cumhuriyet rejimi sırasında halk önünde şarkı söylemek yasaklandığı için, birçok sanatçı gibi Henry Lawes de kendi sanatını özel evlerde gizli performanslarla sürdürmeye çalışmak zorunda kaldı.
Bu el yazması, sadece Shakespeare’in eserlerinin nasıl yorumlandığına değil, aynı zamanda dönemin koşullarına bağlı olarak nasıl adapte edildiğine de ışık tutuyor.
Oxford Üniversitesi Shakespeare Çalışmaları Profesörü Emma Smith ise, “Bu heyecan verici keşif, Shakespeare’in erken etkileri konusunda yapılan araştırmalarda hâlâ yeni bilgiler açığa çıkarabileceğini gösteriyor” şeklinde yorumda bulundu.
