Türkiye Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Suriye’deki iç savaşın Türkiyeye yönelik etkilerini gündeme getirerek, bu durumun göç, terör ve ülkenin Orta Doğu ile Körfez’e olan ticaret akışının kesilmesi gibi sonuçlar doğurduğunu ifade etti. Bolat, geçtiğimiz ay Suriye’de gerçekleşen halk devriminin ardından Esad rejiminin devrilmesiyle, yeni yönetimin Türkiye ile yakın işbirlikleri kuracağına dair umut verdi. Bu yeni dönemde Türkiye ve Suriye arasında ekonomi, ticaret, yatırım ve yeniden imar faaliyetlerinde önemli bir ivme sağlanacağının altını çizdi.
Ömer Bolat, Türkiye’nin sınır ötesi operasyonlarının Suriye’de önemli bölgeleri özgürleştirdiğini belirtti ve Esad rejiminin güney sınırları üzerindeki kontrolünün oldukça zayıfladığını vurguladı. İç savaş döneminde Suriye’nin ihtiyaçları nedeniyle uygulanan düşük gümrük oranlarının artık değiştiğini dile getiren Bolat, 11 Ocak 2024 tarihinde Suriye’nin gümrük tarifelerinde 6 bin 302 değişiklik yapıldığını bildirdi. Yeni gümrük vergisi rejiminin Suriye’nin Türkiye, Ürdün, Lübnan ve Irak ile sınır kapılarını kapsadığını ifade etti. Bu durum, bazı ürünlerden gümrük vergisinin arttığını, bazılarında ise düştüğünü gösterdi.
Bolat, bu süreçte Türkiye’den giden ürünlere yönelik gümrük vergilerinin artırıldığına dair bazı yanlış izlenimlerin bulunduğuna dikkat çekti. Bu yanlış bilgilendirmelerin yanıltıcı olduğuna vurgu yaparak, Suriye’deki yeni yönetimin kamu harcamalarını karşılamak amacıyla bu kararları aldığını, ancak bunun sadece Türkiye’ye mahsus bir uygulama olmadığını belirtti.
Bakan Bolat, Suriye’nin yeni yönetiminesini Türkiye’ye olan destekleri için teşekkür ettiğini bildirirken, geçmişte imzalanmış olan Türkiye-Suriye Serbest Ticaret Anlaşması’nın yeniden canlandırılmasında karşılıklı bir mutabakata varıldığını ifade etti. İç savaş nedeniyle askıya alınan bu anlaşmanın yeniden hayata geçirilmesi için gerekli adımlar atılacağına dair olumlu bir yaklaşım sergilendiğini belirtti.
Bolat, temel ihtiyaç ürünlerindeki gümrük vergilerine ilişkin düzenlemelerdeki artışların, Suriye’de yüksek enflasyon yaratabileceği uyarısında bulundu. Bu nedenle enflasyonu önlemek adına bu ürünlerde indirim yapılmasının faydalı olacağı konusunda yeni yönetime önerilerde bulunduklarını söyledi. Bu durum sonucunda Suriye, süt, yumurta, un ve demir çelik gibi önemli ürünlerde kapsamlı gümrük vergisi indirimleri yapma kararı aldı.
Türkiye’den Suriye’ye ihracatın durduğuna dair iddialara yanıt veren Bolat, 2023 yılında Suriye’nin kuzeyine 2,2 milyar dolar ihracat yapıldığını, 450 milyon dolar da ithalat gerçekleştiğini söyledi. Suriyeli yetkililerin ise Türkiye’ye karşı tek taraflı bir karar almayı düşünmeyeceklerini ifade ettiklerini aktardı. İlk çeyrekteki ticaret verilerine de dikkat çeken Bolat, 2024 yılının ilk 25 gününde ihracatın 219 milyon dolara ulaştığını ve bunun bir önceki yılın aynı dönemine göre %35,5 oranında bir artış gösterdiğini belirtti.
Ayrıca, araç sayılarının da ihracatın artışını desteklediğine dikkat çeken Bolat, Hatay’daki gümrük kapılarından 15-20 Ocak tarihleri arasında 532 aracın Suriye’ye geçtiğini kaydetti. Buna ek olarak, diğer gümrük kapılarında da ihracat sayısının arttığını vurgulayarak, ‘Türkiye’den ithalatı durdurdu’ şeklindeki iddiaların asılsız olduğunu ifade etti.
Son olarak, Bolat, Suriyeli yetkililerin ülkenin yeniden im
