ABD Başkanı Donald Trump’ın, Çin ve Meksika’ya yönelik uyguladığı ek gümrük vergileri, küresel ticaretin dinamiklerini değiştiren önemli bir dönüm noktası oldu. Bu hamleler, özellikle Çin’in ABD ürünlerine karşılık vererek uyguladığı vergi düzenlemeleri ile birlikte ciddi bir ticaret savaşına dönüşmekte. İki ülke arasındaki bu artan gerilim, sadece ticaretle sınırlı kalmayıp petrol sektörünü de derinden etkilemeye başladı.
Son günlerde ham petrol fiyatlarının, Çin’in ABD’den ham petrol ithalatına karşı misilleme olarak gümrük vergisi getireceğini açıklaması sonrası önemli ölçüde düştüğü gözlemlendi. Bu durum, talep zayıflığına yönelik endişeleri artırarak ham petrol fiyatlarının yıl içerisindeki en düşük seviyelerine inmesine neden oldu. Ayrıca, ABD’nin ham petrol stoklarının üst üste ikinci hafta artış göstermesi, piyasalarda talebin zayıfladığına dair daha fazla işaret sundu.
Küresel ekonomik büyüme ile birlikte, dünyanın en büyük petrol ithalatçısı olan Çin’deki enerji talebinin zayıflaması, yatırımcıların kaygılarını artırıyor. Çin Devlet Konseyi Tarife Komisyonu, 10 Şubat’tan itibaren ABD’den gelen kömür ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) üzerine yüzde 15, Amerikan ham petrolüne, tarım ekipmanlarına ve bazı otomobillere ise yüzde 10 gümrük vergisi tatbik edeceğini duyurdu. Bu vergi uygulamaları, özellikle ABD Enerji Enformasyon İdaresi’nin (EIA) sunduğu verilerle destekleniyor; bu verilere göre, ABD ham petrol stokları piyasa beklentilerinin oldukça üzerinde bir artış gösterdi.
Çarşamba günü, West Texas Intermediate (WTI) ham petrolünün vadeli işlemleri yüzde 2,3 oranında düşüşle varil başına 71 dolara gerilerken, Brent ham petrolü de yüzde 2,09’lük bir düşüşle varil başına 74,61 dolara düştü. Her iki petrol türü de perşembe günü Asya seansında hafif bir toparlanma yaşasa da hala bu yılın en düşük seviyelerinde kalmaya devam ediyor. Ham petrol fiyatlarındaki bu düşüşler, ABD’nin artan stok verileriyle de ilişkilendirilebiliyor.
31 Ocak’ta sona eren haftada ham petrol stoklarının gerçekleşen 8,66 milyon varil artış göstermesi, piyasalarda korkuların daha da derinleşmesine neden oldu, bu artış bir milyon varillik tahminin çok ötesine geçti. Bir önceki haftada yaşanan 3,5 milyon varillik artışın üstüne gelen bu veriler talebin zayıfladığına işaret ediyor. Geçtiğimiz aylarda, ABD ham petrol stoklarının Kasım sonu ile Ocak başı arasında dokuz hafta üst üste azalması, petrol fiyatlarını beş ayın en yüksek seviyesi olan ocak ortasında zirveye çıkarmıştı.
Siyasi faktörler de petrol piyasalarının üzerindeki baskıyı artırmakta. Başkan Trump, Suudi Arabistan ve OPEC’i petrol fiyatlarını düşürmeleri konusunda uyarırken, aynı zamanda ABD petrol arzını artırma planlarını da duyurdu. Ayrıca, bu hafta Trump, Çin’a uygulanan yüzde 10 gümrük vergisinin ardından, Çin’in misilleme önlemlerine karşı duruş sergileyerek, dünya genelindeki iki büyük ekonomide yavaşlayan talep ile ilgili endişeleri körükledi. Bununla birlikte, Beyaz Saray’ın Kanada’nın ham petrolüne yüzde 10 gümrük vergisi uygulama tehdidi de mevcut durumun karmaşıklığını artırmış durumda, ancak Trump bu konuda daha fazla müzakere için kararını 30 gün ertelemiş bulunuyor.
