Türkiye’de, tarım sektöründe önemli bir gelişme olarak 223 aktif madde yasaklanmıştır. Bu yasaklama, tarımda kimyasal kullanımını azaltma hedefi doğrultusunda atılan adımlardan biridir. 2022 verilerine göre, Türkiye’de hektar başına ortalama 2,26 kilogram pestisit kullanım oranı bulunurken, bu rakam Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde 3,2 kilogram olarak belirlenmiş ve Türkiye’nin, AB ortalamasının altında bir pestisit kullanımı gerçekleştirdiği ortaya konmuştur.
Tarım ve Orman Bakanlığı, tarımda kimyasal kullanımını azaltmak amacıyla çeşitli çalışmalar yapmaktadır. Bu kapsamda, kötü etkileri tespit edilen 223 aktif maddenin yasaklanmasıyla birlikte, üreticilerin bu maddeler yerine daha güvenli pestisitler kullanmalarını teşvik etmektedir. Tarım alanındaki zararlı organizmaların neden olduğu verim ve kalite kaybını önlemek amacıyla da zirai mücadele tedbirleri alınmakta, gerekli durumlarda tarım ilaçları kullanılabilmektedir.
Ayrıca, tarım ilaçlarının kullanımının azaltılması hedeflenerek, insan sağlığı ve çevre üzerindeki olumsuz etkilerin önlenmesi amacıyla çeşitli projeler hayata geçirilmektedir. Özellikle entegre mücadele projeleri, kimyasal kullanıma alternatif mücadele yöntemlerinin yaygınlaştırılması için uygulanmaktadır. Bu projelerin uygulama alanı, geçmişte 0,28 milyon dekardan 4,6 milyon dekara çıkarılmıştır. Üreticilere, pestisit kullanımına alternatif olan biyolojik ve biyoteknik mücadele yöntemlerini kullandıklarında destekleme ödemesi yapılmaktadır.
Pestisit kalıntılarını önlemeye yönelik de önemli adımlar atılmıştır. 2022-2025 yıllarını kapsayan Kalıntı Eylem Planı çerçevesinde, çeşitli ürünlerde kalıntı riski değerlendirilmiş ve bu ürünlere yönelik teknik personel eğitimi, üretici farkındalığının artırılması gibi projeler gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda 11 ürün (biber, portakal, limon, mandalina, greyfurt, marul, maydanoz, ıspanak, üzüm, ayva, nar) üzerinde çalışmalar yapılmaktadır.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından sağlanan verilere göre, 2022 yılında dünya genelinde hektar başına pestisit kullanımı ortalaması 2,26 kilogram olarak belirlenmiştir. Türkiye’nin de bu ortalamaya eşit bir miktar kullanması dikkat çekmektedir. Diğer ülkelerle karşılaştırıldığında, Kanada’da bu rakam 2,42, İngiltere’de 2,81, ve ABD’de 2,85 kilogram olarak kayıtlara geçmiştir. Avrupa Birliği ülkelerinde ise ortalama 3,2 kilogram ile Fransa’da 3,67, Almanya’da 4,14, İtalya’da 5,38, Hollanda’da 10,86 ve Japonya’da 11,24 kilogram düzeyine ulaşmaktadır.
Sonuç olarak, Türkiye tarımda pestisit kullanımını dengelemek ve çevre, insan sağlığını korumak amacıyla ciddi adımlar atmaktadır. Bu bağlamda yasaklanan aktif maddeler ve yürütülen projeler, sürdürülebilir tarım için önemli birer örnek teşkil etmekte ve uluslararası düzeyde de kıyaslayıcı bir konumda olduğunu göstermektedir. Üreticilerin bilinçlendirilmesi ve desteklenmesi, hem gıda güvenliğini artıracak hem de tarımda daha sağlıklı uygulamaların yaygınlaşmasına katkı sağlayacaktır.
