2023 yılında, ABD’nin Donald Trump dönemine damgasını vuran değişken politikalar, Ukrayna’ya ve NATO’ya bakış açısındaki önemli dönüşümler, Avrupa’daki silahlanma yarışını tetiklerken Türkiye’nin stratejik rolünü de belirgin hale getirmiştir. Bu süreçte, Türkiye’nin insansız hava aracı (İHA) üretimindeki yetenekleri, Avrupa ülkeleriyle olan ilişkilere yeni bir boyut kazandırmış, Avrupa’daki siyasetçiler Türkiye’yi övmeye başlamış ve Ukrayna ile ilgili önemli zirvelere davet edilmiştir. İngiltere’nin önde gelen gazetelerinden Daily Telegraph, Türkiye’nin bu artan ilgisini inceleyen ayrıntılı bir analiz yayımlamıştır.
Yazar Adrian Blomfield’ın “Erdoğan mevcut karışıklığı Türkiye’yi yeniden dünyanın merkezine koymak için kullanıyor” başlıklı yazısında, Türkiye’nin Avrupa için ne kadar önemli olduğu ve Avrupa’nın da Türkiye’ye olan bağımlılığı vurgulanmıştır. Yazıda, Trump yönetiminin müttefikleri küçümsemesi, Ukrayna’ya sırtını dönmesi ve Rusya’ya daha yakınlaşmasının Türkiye ve Avrupa arasındaki yakınlaşmayı artırıcı bir etken olduğu belirtilmiştir.
Türkiye’nin askeri gücüne dair önemli bilgiler de paylaşılan bu analizde, Türkiye’nin NATO’daki rolüne dikkat çekilmektedir. Türkiye, NATO’da ABD’den sonra en büyük ikinci orduya sahip olup, 400 bin aktif personeliyle İngiltere’nin ordusundan beş kat daha büyüktür. İstanbul ve Çanakkale Boğazları’nın kontrolünün Türkiye’de olması, bölgedeki stratejik önemi daha da artırmaktadır. Türkiye’nin Avrupa’nın savunmasında olduğu kadar, Ukrayna’da kurulabilecek bir barış gücünde de önemli bir konumda olabileceği ifade edilmiştir.
Analiz ayrıca, Türkiye’nin savaş deneyimleri ve askeri stratejilerine dair önemli noktalar içermektedir. Türk ordusunun Suriye, Libya ve Dağlık Karabağ gibi farklı coğrafyalardaki operasyonları sayesinde Türkiye, Rusya’nın askeri stratejisini doğrudan deneyimleyen az sayıda ülke arasında yer almaktadır. Bu durum, Türkiye’nin Ukrayna’daki çatışmalarda stratejik bir ortak olabileceğine dair kuvvetli bir kanaat oluşturmuştur.
Daily Telegraph ayrıca, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Avrupa ile uzun süredir devam eden gergin ilişkilerine de dikkat çekmektedir. Erdoğan’ın Kremlin ile yakın ilişkileri, Ukrayna ile Rusya arasında bir barış anlaşmasının Karadeniz’deki güç dengesini Rusya lehine değiştirebileceği endişesini doğurmaktadır. Bu durum, Avrupa’daki liderlerin Türkiye’ye duyduğu ihtiyacı giderek artırmaktadır.
Yazıda ayrıca analist görüşlerine yer verilerek, Ukrayna’nın savaştaki potansiyel zayıflığının Türkiye’nin Rusya’nın Karadeniz’deki etkisinin artışına karşı durma yeteneğini zorlayabileceği ifade edilmiştir. Erdoğan’ın görev süresinin 2028’de sona ereceği düşünüldüğünde, iktidarda kalmak için anayasada değişiklik yapmayı planladığına dair iddialar da yer almıştır. Avrupa liderleri için ise, Rusya ile kritik bir müttefiklik ilişkisini riske atmak istemeyecekleri ve buna karşı çıkamayacakları öngörüsü dikkat çekmektedir.
Yavuz Yıldırım
Haber Müdürü
