Türkiye, uluslararası diplomasi alanındaki arabuluculuk rolüne önemli bir başarı daha eklemeyi başardı. Etiyopya ve Somali, Türkiye’nin aracılığıyla imzalanan Ankara Bildirisi ile önemli bir anlaşmaya vararak ilişkilerini güçlendirme yolunda bir adım attılar.
DÜNYA BASININDA GÜNDEM OLDU
Bu anlaşma, dünya genelinde dikkat çekerek geniş bir şekilde medyada yer buldu. ABD merkezli haber ajansı Associated Press, Türkiye’nin iki ülkeyle kurduğu yakın ilişkiler üzerine detaylı bir haber yayınladı. Öte yandan, ABD’nin prestijli medya kuruluşlarından Bloomberg, haberi manşetine taşıyarak “Etiyopya ve Somali, Türkiye’nin aracılık ettiği anlaşmayla barış sürecine başlamayı kabul etti” başlığını kullandı. Ayrıca, Fransız haber kanalı France 24’te ise, “Anlaşma, Türkiye’nin arabuluculuğunda Ankara’da saatlerce süren görüşmenin ardından geldi” ifadesine yer verildi. Hindistan’dan Suudi Arabistan’a kadar birçok ülke medya kuruluşu, bu önemli gelişmeyi takip ederek iki ülkenin Türkiye’ye duyduğu güveni vurguladı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ev sahipliğinde, Ankara’da yapılan görüşmede Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ve Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, iki ülke arasında süregelen krizin çözümü için mutabakata vardı. Anlaşmaya göre, Somali’nin toprak bütünlüğü korunurken, Etiyopya’nın deniz erişim konusunun da çözümü sağlandı.
KRİZ NASIL BAŞLADI?
Etiyopya ve Somali arasındaki kriz, 1 Ocak’ta başladı. Somaliland, Somali’den bağımsızlığını ilan etti ve Etiyopya ile yaptığı liman kullanımına yönelik anlaşma, iki ülke arasında gerginliğe yol açtı. Etiyopya, Somaliland ile olan bu anlaşma ile Kızıldeniz’e erişim sağlamayı hedefliyordu. Anlaşmada, Etiyopya’nın Somaliland’ın Berbera Limanı’nda bir yer edinmesi, Somaliland’ın da Etiyopya Havayolları’nda hissesi olması öngörülüyordu.
Somaliland ile Etiyopya’nın imzaladığı mutabakat, Etiyopya için tarihi bir dönüm noktasıydı. Çünkü Eritre’nin bağımsızlığından sonra Etiyopya, denize erişim konusunda ciddi zorluklar yaşamıştı. Bu anlaşma, güvenlik, ekonomi ve siyasi alanda iş birliği geliştirmeyi amaçlıyordu.
SOMALİ KARŞI ÇIKTI
Somali, Etiyopya’nın Somaliland ile olan anlaşmasına itiraz ederek bunu “iç işlerine müdahale” olarak nitelendirdi. Arap Birliği, 3 Ocak’ta bu durumu kınayarak Etiyopya ile Somaliland arasındaki deniz erişimi ve askeri işbirliği anlaşmasını reddettiği duyurdu. Daha ileri gitmese de, bu anlaşmanın getirdiği gerginliği azaltma çabaları devam etti. Afrika Birliği ise, 4 Ocak’ta iki ülkeye itidal çağrısı yaparak durumu sakinleştirmeye çalıştı. Fakat Somali, toprak bütünlüğünün ihlal edildiğini savunarak müzakerelere gitmeyeceğini bildirdi.
Bu gelişmelerle birlikte, Etiyopya ve Somali arasında çözüm arayışları devam ederken, Türkiye’nin arabuluculuk rolü kritik bir öneme sahip oldu. 5 Ocak’ta Cumhurbaşkanı Erdoğan, Somali Cumhurbaşkanı ile görüşmesi sırasında özellikle Somali’nin toprak bütünlüğüne vurgu yaparak gerginliğin sona ermesini istedi. Somali hükümeti, Etiyopya’nın müdahalelerine karşı sert bir tutum sergilemeye devam etti. Sonuç itibarıyla iki ülke arasında yaşanan bu kriz, Türkiye’nin diplomatik başarısı ile sona ermiş oldu.
Seçil Selen Balık
Editor
