Son yıllarda Türkiye’de su ürünleri üretimi ve ihracatında yaşanan artış, dikkat çekici bir boyuta ulaşmıştır. Bu gelişmeler, hem yurt içinde hem de uluslararası pazarlarda Türkiye’nin konumunu güçlendirmektedir.
Özellikle 2002 yılında 61 bin ton seviyesinde olan su ürünleri yetiştiriciliği, 2023 yılı itibarıyla 556 bin 287 ton seviyesine çıkarak önemli bir büyüme göstermiştir. Aynı zamanda, su ürünleri avcılığı da geçen yıl 454 bin 59 ton olarak kaydedilmiştir. Bu veriler, Türkiye’nin su ürünleri yetiştiriciliğinde 2022 yılı itibarıyla dünya genelinde 200 ülke arasında 16. sırada yer aldığını göstermektedir.
TÜRKİYE, SU ÜRÜNLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİNDE AVRUPA İKİNCİSİ
Türkiye, Avrupa ülkeleri arasında su ürünleri yetiştiriciliğinde ikinci sırada yer almakta ve deniz ürünleri avcılığında dördüncü sırada bulunmaktadır. Bu hızlı üretim artışı, sektörde yasal düzenlemelerin güçlendirilmesini ve denetimlerin artırılmasını beraberinde getirmiştir.
Buna paralel olarak, deniz ve iç sulardaki av sahaları, karaya çıkış noktaları, nakil güzergahları, işleme tesisleri, balık halleri, balık unu ve yağı fabrikaları, perakende satış yerleri ve soğuk hava depoları gibi yerlerde belirlenen program dahilinde ve gelen şikayetler doğrultusunda 7/24 çapraz denetimler yapılmaktadır.
SU ÜRÜNLERİNE YÖNELİK DENETİMLER
2023 yılında, bakanlık ekipleri tarafından su ürünlerine yönelik toplam 139 bin 476 denetim gerçekleştirilmiştir. Yasal mevzuata uygun faaliyette bulunmayanlara 37,7 milyon lira tutarında idari para cezası uygulanmış ve bu denetimlerde 327 ton su ürünü, 22 balıkçı gemisi ile 2 bin 859 adet çeşitli avlanma aracı ele geçirilmiştir. Ayrıca, bu yılın 11 ayında da toplamda 144 bin denetim gerçekleştirilmiştir.
55 MİLYON LİRA İDARİ PARA CEZASI UYGULANDI
Mevzuata uygunluk taşımayan yetiştirici ve balıkçılara bu süreçte toplamda 55 milyon lira idari para cezası kesilmiştir. Bakanlık ekipleri tarafından, 477 ton su ürünü, 41 balıkçı gemisi ve 1552 çeşit ağ ve av aracına el konulmuştur. Bakanlık, su ürünleri denetim çalışmalarına kesintisiz olarak devam edeceğini belirtmiştir.
HAMSİ AVCILIĞINDA SIKI TAKİP
Balıkçılık yönetiminde yapılan düzenlemeler sonucunda, özellikle hamsi gibi türlerin avcılığına ilişkin sıkı takip ve denetimler yapılmaktadır. Başta hamsi olmak üzere avcılıkta 7, yetiştiricilikte ise 4 tür, üretim planlaması kapsamına dahil edilmiştir. Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü, 2024-2025 av sezonu için 400 bin tonluk hamsi kotası belirlemiş ve bunu balıkçı gemisi sahiplerine dağıtmıştır.
Genel Müdürlük, hamsi kotalarının takip ve yönetimini tamamen dijital ortamda anlık olarak gerçekleştirmekte, elektronik seyir ve elektronik nakil belgeleri, Su Ürünleri Bilgi Sistemi üzerinden kare kodlu bir şekilde üretilmektedir. Su ürünleri ekipleri, karaya çıkış noktalarında özellikle kota belirlenen hamsi üzerine denetimler yaparak, piyasaya sunulacak ürünlerin uygunluğunu kontrol etmektedir.
