Papa Francis’in vefatının ardından Papa unvanını üstlenen ABD’li kardinal Robert Prevost, ’14. Leo’ unvanıyla Vatikan’da St. Peter Meydanı’nda düzenlenen sade bir ayinle resmi görevine başladı.
Dünya genelinden liderleri bir araya getiren tören, diplomatik bir buluşma platformuna dönüştü.
Bu önemli törene, Ukrayna’nın lideri Vladimir Zelensky, ABD’yi temsilen Senatör JD Vance ve eşi Usha Vance ile Dışişleri Bakanı Marco Rubio katıldı.
EL SIKIŞTILAR
Beyaz Saray’da yaşanan bir anlaşmazlığın ardından, değerli madenler anlaşmasını imzalayan Zelensky, JD Vance ile el sıkıştı.
İkili, Zelensky’nin 23 Şubat’ta imzalamak üzere Beyaz Saray’da bulunduğu gün bazı koşullar yüzünden tartışma yaşamıştı.
ANLAŞMA İMZALANINCA BUZLAR ERİDİ
Tüm dünyanın gözleri önünde, Donald Trump ve JD Vance tarafından eleştirilen Zelensky, anlaşmayı imzalamaya razı olunca ilişkilerini yeniden düzeltti.
Kavga ettikleri gün, Zelensky’ye aşağılayıcı bakışlar atan JD’nin ifadelerinde belirgin bir değişiklik olduğu gözlerden kaçmadı.
ANLAŞMANIN DETAYLARI
ABD yönetimi tarafından Ukrayna’ya yönelik tutumun tamamen değiştiği değerli maden anlaşması, 30 Nisan 2025’te resmiyet kazandı.
Bu anlaşma, nadir toprak elementleri (lityum, titanyum, neodimyum, seryum vb.), petrol, doğal gaz ve diğer önemli mineralleri kapsıyor. Anlaşmanın amacı, Ukrayna’nın savaş sonrası yeniden inşasını desteklemek, Batı’dan yatırım çekmek ve ABD’nin Çin’in nadir toprak pazarındaki hâkimiyetine alternatif tedarik zincirleri oluşturmasını sağlamak. Ukrayna, Avrupa’nın kritik 34 mineralinin 22’sine sahip olup, küresel rezervlerin yüzde 5’ini elinde bulunduruyor.
Anlaşma, Ukrayna ile ABD arasında eşit söz hakkına sahip bir Yeniden Yapılanma Yatırım Fonu kurulmasını sağlıyor. Bu fonda yeni projelerden elde edilen kârın yüzde 50’si yer alacak. Ayrıca, Ukrayna, kaynakların mülkiyetini ve çıkarma kararlarını koruyarak mevcut projeleri (Naftogaz, Ukrnafta) anlaşma kapsamı dışında tutuyor.
Bu anlaşma herhangi bir borç yükümlülüğü getirmiyor ve daha önce sağlanan ABD yardımlarının (350 milyar dolar) geri ödenmesini talep etmiyor. Anlaşmada hava savunma sistemleri gibi yeni askeri yardımlar yer almakta, ancak güvenlik garantisi sunulmamaktadır. ABD, Çin’in nadir toprak pazarındaki üretim ve işleme kapasitesinin yüzde 60-70’e kadar mevcut olduğu bu sektörde avantaj elde etmeyi hedeflemektedir.
Ukrayna’nın, lityum (450 bin ton), titanyum, grafit, uranyum, kömür, gaz ve petrol rezervleri bulunmaktadır; fakat bu kaynakların çoğu, Rus işgali altındaki Donetsk ve Luhansk bölgelerinde yer alıyor. Madencilik faaliyeti, savaş ve mayınlı araziler nedeniyle oldukça zor ve maliyetli bir süreç haline gelmiştir.
Anlaşma, aylar süren gergin müzakerelerle hazırlandı. Trump, başlangıçta kaynak gelirlerinin yüzde 50’sini ve 500 milyar dolar karşılığında pay talep etti; ancak Ukrayna bunu “kabul edilemez” olarak değerlendirdi.
Sonunda, Şubat 2025’te Beyaz Saray’da bir uzlaşmaya varıldı.
Ukrayna Parlamentosu, 8 Mayıs 2025 tarihinde anlaşmayı oybirliğiyle onayladı. Ayrıca, AB, Amerikan şirketlerine tanınan ayrıcalıklar nedeniyle bu anlaşmayı incelemeye aldı, çünkü bu durum Ukrayna’nın AB üyelik sürecindeki rekabet kuralları ile çelişebilir.
