Çankırı Karatekin Üniversitesi’nden Prof. Dr. Barış Şimşek öncülüğünde, Afyon Kocatepe ve Yalova üniversitelerinden akademisyenlerin iş birliğiyle yapı güvenliğini artırmayı amaçlayan yenilikçi bir proje başlatıldı. Araştırmacılar, binalardaki en küçük deformasyonları anında tespit edebilen, çimento bazlı ve nano malzeme ile desteklenmiş sensörler geliştirdi.
ÇAKÜ Rektörü Prof. Dr. Harun Çiftçi, Türkiye’nin deprem kuşağında bulunduğunu hatırlatarak, afetlere karşı dayanıklı ve “akıllı şehirler” konseptinin önemini vurguladı. Çiftçi, yapı malzemelerinin kalitesinin, şehirlerin güvenliğini artırmadaki kritik rolüne dikkat çekerek şöyle konuştu:
Araştırma grubumuz, çevre dostu, toksik olmayan ve maliyet açısından avantajlı nano elyaflarla modifiye edilmiş çimento bazlı sensörler geliştiriyor. Bu yenilikçi malzeme, yapıların uzun ömürlü ve depreme dayanıklı olmasına önemli katkılar sağlayacak.
HER BİNAYA ENTEGRE EDİLEBİLİYOR
Proje kapsamında yer alan Kimya Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Barış Şimşek, geliştirdikleri sensörlerin sadece yeni binalarda değil, aynı zamanda mevcut yapılar için de uygun olduğunu belirtti:
Nano malzemeler ile çimentonun iletkenlik kazanarak adeta bir sensöre dönüştürülmesi sağlanıyor. Bu sensörler, kolonlara takılıp çıkarılabilen modüler yapısıyla mevcut binalarda entegre edilebiliyor ve yapıdaki mikroskobik çatlakları, deformasyonları veya deprem dışı yıpranmaları erken aşamada tespit edebiliyor.
DEPREM VE KOROZYON RİSKİNİ ÖLÇECEK
Yeni sensörlerin sadece sarsıntıları değil, aynı zamanda yapı içerisindeki korozyon sürecini de izleme kabiliyetine sahip olduğunu kaydeden Şimşek, bu alanda TÜBİTAK destekli iki patent başvurularının bulunduğunu duyurdu:
Donatıların zamanla maruz kaldığı aşınmaları gözle görmek oldukça zor. Ancak bu sensörler, içten içe gelişen yapısal yıpranmaları tespit etme yeteneği ile dikkat çekiyor. Ayrıca, bu verilerin internet üzerinden yapay zeka destekli mobil sistemler aracılığıyla anlık olarak takip edilmesi de mümkün olacak.
Şimşek, ayrıca zehirli gazların tespitine yönelik çimento tabanlı sensörler üzerinde de çalışmalar yaptıklarını belirterek, bu teknolojilerin akıllı şehirlerin temel taşlarından biri olacağına inandıklarını ifade etti.
